Menenjit Hastalığı Nedir?
Menenjit hastalığı meninks isimli beyin ve omuriliği saran zarların İltihaplanması ile oluşur. Beyinde iç kısımlarda bulunan ince zarlar ve araknoit isimli zarında iltihaplanması nedeniyle menenjit hastalığına neden olmaktadır. Beyinde bulunan bu önemli zarların iltihaplanmasına virüsler neden olur. İltihaplanma zarların bulunduğu beyin ve omurilik sıvısında başlar. Araknoit isimi örümceksi yapıdaki zarın ve beyin ile omuriliğin iltihap tarafından tamamen sarılması enfeksiyonun da giderek yayılmaya başladığını gösterir.
Menenjit hastalığında beyin omurilik sıvısında (BOS) hücre artışı görülmektedir. Menenjit hastalığına, virüs, bakteri, mantar, bazı ilaçlar akut menenjit hastalığına neden olmaktadır .Viral etkiler ya da ilaçların neden olduğu menenjit hastalığı ilk evrede hafif şekilde seyir eder. Ancak bakterilerin neden olduğu menenjit daha ağır belirtiler gösterir Erken teşhis ve tedavi edilmediğinde ölüme neden olabilen sonuçlara neden olabilir. Menenjit hastalığının erken dönemde ölüm oranı %23 ve %59 arasında değişir.
Menenjit Hastalığı Belirtileri
Menenjit hastalığının çeşitli belirtileri vardır. Viral menenjit hastalığında ani baş ağrısı, ense sertliği ve düşük ateş görülebilir. Viral menenjit hastalığının diğer belirtileri arasında; mide bulantısı, halsizlik, ve kusma gibi şikayetler görülür. Sürekli ve ağır yorgunluk hali, ani kilo kaybı ve bilinç kaybı gibi durumlarda viral menenjitte dış etkenler öne çıkar.
Bakterilerin neden olduğu menenjit hastalığında üşüme ve titreme görülür.Bu belirtiler ile birlikte yüksek ateş, mide bulantısı, bilinç kaybı vücudun çeşitli yerlerinde kızarıklık görülür. Kasları kullanmada güçsüzlük ve hareketlerde azalma bakterilerin neden olduğu menenjitin belirtileri arasındadır.
Tüberküloz menenjit hastalığında aniden gelişen şiddetli belirtiler kendini gösterir. Döküntü süresi olarak bilinen sürede 2 ya da 4 hafta arasında süren bu dönemde; ateş, kızarıklık, halsizlik ile birlikte kas ağrıları görülür. Düşük ateş ve bilinç değişiklikleri de görülebilir. Menenjit tipi hastalıklarda belirtiler 3 farklı biçimde incelenmektedir. İlk etapta hastanın bilinci açıktır ve nörolojik belirtiler saptanmaz. İkinci evrede ise yarı felç denen hemiparezi görülebilir. 3. evrede ise bilinç kaybı kısmen yaşanır ve yarı felç ve koma hali gözlenebilir. Hastanın belden aşağısı tutmayabilir ve görmede sorunla yaşanabilir.
Menenjit Tedavisi
Menenjit hastalığının tedavisi asla ihmal edilmemelidir. Menenjit hastalığının tedavisinde yüksek dozda antibiyotikler ile yapılır. Antibiyotik tedavisi damardan uygulanır ve yapılan tetkiklerde beyin omurilik sıvısında bulanıklık olması halinde menenjitin tedavisine hemen başlanır Menenjit hastalığına neden olan Kloramfenikol bakteri tespit edilmesi halinde antibiyotik tedavisi olarak penisilin kullanılır.
Menenjit hastalığının tedavisinde kullanılan antibiyotikler dışında, ağrı kesiciler ve sakinleştiriciler de kullanılabilir. Menenjit hastaları kusabilir bu nedenle hastalığın tedavisinde kusmaya iyi gelen ilaçlar da verilir. Menenjit hastalığında yüksek ateşin olduğu evrelerde antibiyotik ilaçlar damardan alınır. Daha sonra bakteriden ve mikroptan tamamen arınmak için antibiyotik tedavisine ağızdan devam edilir.
Menenjit hastalığının tedavisinde hastanın bağışıklık sistemini koruması önemlidir. Tedavi evresinde hasta dinlenmelidir. Menenjit hastalığının tedavisi sonrasında hasta yaşamına devam edebilir. Menenjit erken teşhis ve tedavisinde hastalar genelde 1 hafta içinde sağlıklarına kavuşabilir. Yapılan araştırmalarda menenjit hastalığında ölüm oranlarının % 6 olduğu görülmüştür. Menenjit hastalığının geç teşhis edilmesi ya da tedavi edilmediğinde ya da tedavini kalıcı cevaplar vermediği zamanlarda; zeka geriliği, sağırlık, sara ve spastisite gibi sonuçlara neden olabilir. Menenjit hastalığında beyin etrafında dolaşan sıvının engellenmesi çocuğun kafasında büyümelere neden olabilir. Bütün bu etkiler nedeniyle menenjit hastalığına yakalanan çocuklar kontrol altında tutulmalıdır. Menenjit hastalığının yeniden ortaya çıkması durumunda ise alınacak önlemeler ile hastalık kontrol atına alınabilir.
Menenjit hastalığında erken teşhis hayati önem taşır. Hastalığın ilk belirtileri ortaya çıktığı anda vakit kaybedilmeden doktor muayenesi yapılmalıdır. Bakteriler ve virüslerin neden olduğu menenjit bu nedenlere göre ikiye ayrılır. Viral menenjit hastalığının tehlikesi daha düşüktür fakat daha sık görülür. Genellikle hastalığın etkileri iyi bakım ile kontrol altına alınır.
Meningokok tarzı bakterilerin neden olduğu menenjit hastalığında ise iki farklı tür ortaya çıkmaktadır. İlk tür aniden başlar bedende çürük ve morarmalara neden olur. Kısa sürede müdahale edilmediğinde ölümle sonuçlanması yüksektir. Hastalık çok hızlı ve şiddetli ilerler ve hastalar 12 saat içinde hayatını kaybedebilir. Hastalığın ikinci türünde ise birkaç gün nezle tarzı belirtiler görülürken daha sonra baş ağrısı, kusma ve döküntüler görülmeye başlanır. Hastalığın tanısı belden alınan omurilik sıvısında mikrop tespit edilmesi ile yapılır. Bu tip menenjit hastalığının tedavisinde penisilin uygulanmaktadır. Penisilin tedavisi ile iyileşme riski yüksektir. Meningokok menenjit hastalığı bulaşıcıdır ve ve hasta ile temas halinde olan kişilerin de antibiyotik kullanması gerekir. Pnömokok menenjit hastalığı 45 yaş üzeri kişilerde daha sık görülür ve hastaların %25’inde kalıcı hasarlara neden olur.
