Suzan Suzi Türküsü Hikayesi – Diyarbakır Türküsü

Ülkemizde türküler müzik dünyası içerisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Zaman zaman dinlenmek için, zaman zaman kederlenmek için zaman zaman uykumuzun gelmesi için, zaman zaman ise eskiye duyulan özlemler için türkü dinlemek bulunmaz bir nimet gibidir. Ve çoğu zaman her türkünün kendine özgü bir hikayesi bir yaşanmışlığı vardır. Yaşanmışlığı olan türkülerimizden bir tanesi olan Suzan Suzi adlı türkü bir diğer bilinen adıyla Kırklar Dağı’nın Hikayesini bu makalemizde detaylarıyla ele almayı ve sizlere Suzan Suzi türküsünün çıkışı ile ilgili bilgiler vermeyi amaçlıyoruz.

Bazı türküler vardır, her dinlediğimizde bizi alıp uzaklara götürür. Kimi türküler diyarları anlatırken; kimileri imkansız aşkları konu alır , kimileriyse vuslatı.  Nasıl bir ruh hali içerisinde olursak olalım, hep aynı duygu yoğunluğuyla kucaklar bizi  türküler. İşte, Suzan Suzi hikayesi de bu şekilde yer eder kalplerimizde. Bir hikayeden yola çıkılarak yazılan türkü, oldukça hazin bir aşk hikayesini konu edinir.

Suzan Suzi Hikayesi

Diyarbakır yöresinde gerçekleşen gerçek yaşanmış bir hikayeden esinlenerek hazırlandığı belirtilen türkünün hikayesi ise şöyle. Diyarbakır şehrinde bulunan Dicle nehri kıyısında Kırklar dağı yer alır. Bu meşhur Kırklar dağı ardında, halk arasında Kırklar Ziyareti denilen, çocuğu olmayan ailelerin gidip adak adayıp dilek diledikleri bir yer varmış. Uzun yıllar boyunca çocuğu olmayan Süryani bir aile de en son şanslarını burada deneyip, dua etmek istemişler. Kadın Kırklar Dağı’na gidip adaklar adamış, dualar edip yalvarmış. Kırk gün boyunca adaklar ve dualar böyle devam etmiş. Derken aradan kırk gün geçtikten sonra ( fazla da bir zaman geçmeden ) kadın hamile kalmış ve Süryani ailenin bir kızı çocuğu dünyaya gelmiş. Aile sevinçten kurbanlar kesmiş. Törenlerle kutlamış. Bu nazlı kızın adını da Suzan (Suzi)  koymuşlar. Her sene, kızlarının doğum gününde, aile kızlarını giydirip süsleyip  Kırklar Ziyaretine giderek kurban keserlermiş.

Gel zaman, git zaman, Suzan büyümüş, serpilmiş ve güzelliği dillere destan bir genç kız olmuş.  Komşuları ve çocukluk arkadaşı olan, Türk bir ailenin yakışıklı oğlu, Adil ile birbirlerine aşık olmuşlar. Yıllarca birbirlerine dokunmadan, konuşmadan öylece sevmişler. Gün gelip çatmış, Suzi’nin doğum günü olmuş. Annesi, Suzi’yi hizmetçilerle birlikte kurban kestirmek için  Kırklar Ziyaretine yollamış. Adil de onları peşleri sıra izlemiş. Hizmetçiler kurban kesmek üzere işe koyuldukları anda Suzi kaçıp Adil’in yanına varmış. Kırklar Dağı’nın ardına dolaşan iki genç, burada birlikte olmuş ve aşklarını paylaşmışlar. Kırklar Ziyareti bu beraberliği asla affetmemiş. Ve bu ziyaret Suzi’yi çarpmış. Gencecik kız, Dicle Nehri’nde bulunan On Gözlü Köprü’nün orada, boğularak ölmüş. Bunun üzerine de Adil sevdiğinin yokluğuna dayanamamış ve aklını yitirmiş. Ziyaret çarptı bizi diye diye, Suzi’nin ardından helak olmuş. Suzan Suzi adlı türkünün yazarı Celal Sevimli‘dir ve türküde hikayenin geçmekte olduğu Diyarbakır yöresine ait bir türküdür.

Suzan Suzi Türküsü Sözleri

Türkünün sözlerinde de bu hazin öykünün izlerini görebilmeniz mümkün. Suzan Suzi türküsünün sözlerine bir bakacak olursak;

Kırklardağı’nın yüzü
Karanlık sardı düzü
Karanlık bastı bizi
Ben öleydim
Kör olasın zalım Suzan
Suzan Suzi,

Ziyaret çarptı bizi

Köprüaltı kapkara
Anne gel beni ara
Saçlarım kumlara batmış
Saçlarıma kumlar doldu
Tarak getir de tara

Köprünün orta gözü
Sular apardı düzü
Ben öleydim
Suzan Suzi

Dicle ayırdı bizi

Gazi köşkü serindir
Dicle suyu derindir
Ağlama sen garip anam
Kadir mevlam kerimdir

Türkünün sözleri bu şekilde. Tabi sadece sözle okumak türkülerin içermiş olduğu duygu yükünü anlamaya yeter mi elbette yetmez. Türküler müzikleri ile bir bütündür ve ayrı düşünmek olmaz bu nedenle Suzan Suzi Türküsü hikayesini öğrendikten sonra türküyü açıp dinlediğinizde bu yaşanmışlığın hikayesini daha iyi anlayacak ve içerisindeki duygu yükünü daha iyi kavrayabileceksiniz.

Suzan Suzi Türküsünü kim söylüyor?

Yavuz Bingöl’ün sesinden Suzan Suzi adlı türküyü dinlemenizi tavsiye ederiz. Tabi türkülerimizi okumakta olan çok sayıda sanatçı ve halk içerisinden insanımızda bulunmaktadır. Diğer suzan suzi yorumlarına da youtube üzerinden erişebilirsiniz.

Ayrıca Suzan suzi hikayesini yıllar önce Atv ekranlarında yayınlanan Ekmek Teknesi adlı dizide de yer almıştır. Suzan adlı karakterin yer aldığı ekmek teknesi dizisinde sıkça çalmakta ve söylenmekte olan Suzan Suzi Türküsü dizide Heredot Cevdet lakabı ile Hasan Kaçan’ın canlandırdığı karakter tarafından kahve ortamında anlatılmakta ve dinleyiciler tarafından da meraklı gözlerle izlenmektedir. Sizlerde suzan suzinin hikayesini heredot cevdet anlatımıyla dinlemek isterseniz aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.

Suzan Suzi türküsünü aşağıdaki linkten dinleyebilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=OtauQQBSc3o