Uçaklarda Kara Kutu Nedir? Ne İşe Yarar?

Uçaklar günümüzde hepimizin de bildiği gibi en hızlı ve en güvenilir ulaşım aracı olarak çağımıza ışık tutmaya devam ediyor. Hava yolu taşımacılığı günümüzde karayolu taşımacılığı kadar güvensiz olmasa da, bir çok güvenlik kriterlerine sahiptir. Günümüzde gerek ulusal, gerekse de uluslararası kuruluşlar tarafından uçak firmalarının uçuş güvenlikleri sürekli olarak kontrol altında tutulmaktadır. Uçaklar seyahatlerimiz için her ne kadar güvenli taşıtlar olarak gözler önüne gelseler de, olası kazalarda hataların tespiti ve olay sırasında uçakta yaşanan teknik ve mekanik bir çok arızanın tespiti, kısacası uçak kazalarının ne den olduğuna dair bilgileri sunan ana etmenlerden birisi uçaklarda bulunan kara kutulardır.

Kara Kutu Nedir?

Uçak kazası denildiğinde hepimizin ve uçak kazası soruşturmacılarının aklına gelen ilk materyal uçaklarda bulunan kara kutulardır. Sanılanın aksine renkleri siyah değil turuncu olan kara kutular, öylesine sağlam malzemelerden üretilmişlerdir ki; bazı örnekler de 7 yıl boyunca denizde bekledikten sonra halen görevlerini yerine getirebildikleri kayıtlara geçmiştir. Oldukça dayanıklı malzemelerden yapılan uçak kara kutuları, uçuş sırasında kokpit sesleri ve uçuş bilgilerini sürekli olarak kaydedip, depolayan aletlere verilen genel isimdir. Isı ve yangına ek olarak, sıvı teması ve basınç gibi etkilere de karşı donatılmış olan kara kutular günümüzde uçak kazalarının aydınlanmasında görev alan en etkili uçak bileşenlerinden birisi olarak gözler önüne gelmektedir. Kara kutu adı verilse de, renklerinin turuncu olmasının sebebi ise; uçak enkazı ve kaza alanında rahatlıkla fark edilebilmelerinini sağlamak amacıyladır.

Kara Kutu Bu Kadar Dayanıklı İse Uçaklar Neden Aynı Malzemelerden Üretilmiyor?

Yazımızın başında anlattığımız gibi uçakların içinde ki en dayanıklı bileşenlerden birisi olan kara kutular da sıvı köpük gibi ekstra koruyucu malzemeler kullanılmaktadır. Bu yüzden en çok merak edilen sorulardan birisi de kara kutu bu kadar dayanıklı ise, uçakların neden kara kutularda kullanılan malzemelerden yapılmadığı sorusudur. Bu noktada uçaklar tıpkı kuşların kemiklerinin hafif olması gibi son derece hafif malzemelerden üretilmektedirler. Bu durumun böyle olmasının sebebi hava akımına karşı daha fazla direnç gösterip uçmalarını sağlamaktır. Bu yüzden, uçaklar aliminyum ve plastik gibi malzemelerden üretilmektedirler. Gemi yapımında olduğu gibi öz kütlesi son derece yüksek olan çelik gibi materyaller kullanıldığında uçağın uçabilmesi mümkün olmamaktadır.

Kara Kutuların Yapısı Nasıldır?

Genel olarak baktığımızda uçaklarda en sağlam materyallerden üretilmiş olan yegane bölüm kara kutulardır. Suya düşme, havada patlama, yere sert çarpma ve uçağın infilak etmesi gibi bir çok kaza sonrası hayatta kalabilmesi amacıyla tasarlanan kara kutular, tüm bu zorlu şartlardan çelikten imal edilen gövdesi ve özel tasarlanan iç yapısı sayesinde kurtulabilmektedir.

Kara Kutular İle İlgili Yanlış Bilinenler Nelerdir?

Yazımızın başında da sizlere aktarmış olduğumuz gibi kara kutular uçaklarda kokpit ve uçuş bilgilerinin kayıt edilmesi amacıyla kullanılmaktadırlar. Bu bağlamda kara kutular hakkında günümüzde bir çok yolcunun kafasında bir çok şehir efsanesi de dolaşmaktadır. Öncelikli olarak bir çok kişi kara kutuların kokpit ses kaydı ve uçuş bilgileri kaydının dışında, gizli kameralarında bulunduğunu düşünmektedir. Kara kutuların bu şekilde bir işlevleri bulunmamaktadır. Öte yandan, kara kutular ile ilgili bir diğer yanlış bilinen unsur ise adından da anlaşılabileceği üzere, kara kutuların renklerinin siyah olduğunun düşünülmesidir. Kara kutular kaza yerinde ve uçak kazasına yakın bölgelerde kolaylıkla bulunabilmeleri amacıyla, turuncu renkte tasarlanmaktadırlar.

Kara Kutular Uçakların Hangi Bölümünde Yer Almaktadır?

Genel itibari ile kara kutular uçakların kuyruk kısımlarında yer almaktadır. Ancak yaşı eski olan uçaklarda uçuş kayıt cihazı yani kara kutuların iki kanat arasında olabildiği de gözlemlenmiştir. Ağırlık merkezinin yoğunlaştığı kanat bölümünde, kara kutuların daha fazla zarar görebileceği ihtimaline karşı günümüzde hemen hemen tüm uçaklar da, kara kutular uçağın kuyruk bölümüne yerleştirilmektedir.

Günümüzün en güvenilir taşımacılık araçlarından birisi olan uçaklarda bulunan kara kutular ile ilgili bilinmesi gereken ve yanlış bilinen tüm konuları bu yazımızda sizler için derledik. Gelecek yazılarımızda uçaklar ile ilgili merak edilen bir çok yeni konuyu sizlerden gelen sorular ışığında derlemeye devam edeceğiz. Görüşmek dileğiyle…