Türbülans Nedir? Neden Olur? Tehlikesi Var mıdır?

Türbülans üç şekilde meydana gelmektedir. Bunları, konveksiyon diğer adıyla ısınma, bulutlar ve rüzgarlar olarak sıralayabiliriz.

Isınma: Yerde bir takım yüzeyleri örnek verecek olursak asfalt gibi, güneş ışınlarının atmosfere daha çok yansıtılıp üstünde yer alan havanın ısınmasını sağlamaktadır. Isınan hava hızlı bir şekilde yükselmeye başlamaktadır. Yükseldikçe soğmaktadır ve sonuç olarak çökme meydana gelmektedir. Bundan dolayı da yükselen ve alçalan bir hava hareketi meydana gelmektedir. Düşük irtifalarda en fazla denk gelinen türbülans türüdür. Sabah vakitlerinde ve geceleyin ısınmalar etkili olmadığı için bu türden bir türbülansa rastlanılmamaktadır. Genel olarak alçak irtifalarda etkisini göstermektedir.

Bulut türbülansı: Bulut türbülansı en etkili, kümülüs türündeki bulutlarda meydana gelmektedir ve genel olarak yaz mevsiminde öğleden sonra rastlanılmaktadır. Sıcak hava, soğuk havaya oranla içinde daha fazla nem barındırmaktadır. Sıcak ile nemli hava yükselip içinde yer alan su buharı gözle görünecek bir bulut şekline gelinceye kadar soğumaktadır ve bu soğuyan hava ısınana kadar çökmeye başlamaktadır. Uçak bulutun içinden ya da yakınından geçtiği zaman bu inişli ve çıkışlı havadan dolayı irtifasında ufak değişiklikler meydana gelmektedir. Bu olayı kasisli bir yolda seyreden bir arabaya benzetmek mümkündür.

Rüzgar türbülansı: Nehirde hızlı bir şekilde akan su, önünde bulunan kayalara çarptığı zaman nasıl yön değiştirip ve akışını düzensiz bir hale getiriyor ise, rüzgarın da önüne çıkan dağlar ya da yüksek binalar sebebi ile yönü ile hızında farklılıklar meydana gelmektedir. Bu değişiklik de uçağın rüzgar türbülansına girmesine yol açmaktadır.

TÜRBÜLANSTAN KORUMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

Her sene türbülans kazalarından dolayı bütün dünyada yaklaşık olarak 10 bin kişi yaralanmaktadır. Bu da çok önemli bir sayı demektedir. Türbülans yüzünden en fazla yaralananlar ise kabin memurları olmaktadır. Servis yapmak için ayakta durmalarından dolayı hızlı şekilde meydana gelen bir türbülans zamanında sağa ve sola ya da uçağın tavanına çarparak çok sayıda kabin memuru yaralanmaktadır.

Türbülanstan kurtulmanızı sağlayacak tek yol, koltuğunuza oturmak bir de kemerinizin bağlamış olması olacaktır. Ayrıca uçuş esnasında çok fazla ayağı kalkıp dolaşmanız sizin için tehlikeli olabilir.

TÜRBÜLANS YÜZÜNDEN BUGÜNE KADAR HİÇ DÜŞEN UÇAK OLDU MU ?

İlk başta bu sorunun cevabını hayır diyerek belirtelim. Pilotlar, uçuştan önce planlamalarda türbülanslı ya da gelişen hava hareketleri ile riskin olduğu bölgelerden uçmamaktadırlar. Havada oldukları zaman ise radarları sayesinde hava hareketerini takip etmektedirler. Genel olarak CB şeklinde isimlendirilen, elektrik yüküne ve yüksek türbalansa yol açacak bulutların içine girmemektedirler. Bu bulutlar ile aralarına belli bir mesafe koyup etraflarından dolaşmaktadırlar.

Türbülans isminin kelime anlamına baktığımız zaman, karşımıza çalkantı sözcüğü çıkar. Bilimsel olarak akış rejimi şeklinde gösterilmiş olan bu çalkantı, sıvı ya da gaz halinde olan maddelerin hareket eğilimi içindeki düzensizliğe denmektedir.

Özellikle uçak yolculuğunda ismi sık sık geçen ve bazı durumlar da insanları korkutan türbülans hususunda, fizikçiler oldukça değişik çalışmalar meydana getirmişlerdir. Bu çalışmalar dünyanın pek çok değişik ülkesinde gelişmiştir. Uzun senelerden beri fizikçilerin yapmış olduğu araştırmalar, problemin çözümü için net bir fikir vermemiştir.

Türbülans probleminin giderilmesi için çaba sarfeden bilim adamları, bu konu ile ilgili akışkanları inceleyip, onları dikkatli bir şekilde analiz edip bir yöntem geliştirmeyi başarmışlardır. Yapılmış olan büyük ölçülü araştırmalardan sonra düzgün yapıda olan akışkanların temelleri oluşturulmuştır ve akışkanlar hakkında istenilenler elde edilmiştir. Ancal konu türbülansa olduğu zaman, olay aynı ölçüde başarıya ulaşamamıştır. Çağımız mühendislik dalında bir problem olarak görülmekte olan türbülans olayı, birtakım bilim adamları tarafından istenmeyen etki adına sahip olmuştur.