DeFi Nedir Günümüzün Popüler DeFi Projeleri!

DeFi, Decentralized Finance’nin kısaltmasıdır. Türkçe’de, merkeziyetsiz finans işlemlerine verilen genel bir addır. Bu finansal yapılar hiçbir merkez veya otoriteye bağlı değildir. Tamamiyle blockchain üzerinde çalışan bir finans ekosistemidir ve merkezi bir müdahele imkansızdır. Günümüzde kripto paraların gittikçe popülerleşmesiyle popülerliği arttırmıştır. DeFi, kripto para birimlerden sonra daha özgür ve demokratik bir finans ekosisteminin inşası için başlatılmıştır. Merkeziyetsiz finans, geleneksel finans sistemine erişimi olmayan kişilerin, finansal işlerini yapabilmelerini sağlar. DeFi, gelişmiş finansal işlevleri içerir. Örneğin; kredi alma, kredi verme, merkeziyetsiz borsa, sigorta, alışveriş, pazaryeri gibi… DeFi için merkezi olmayan ve karar verici otorite güçlerin olmadığı sistemler idealdir. Bu merkeziyetsiz finans işlemlerine imkan sağlayan; Aave(LEND), Unıswap(UNI), Bancor(BNT), Compound(COMP), Kyber Network (KNC), Synthetix Network Token( SNX) gibi tokenlar mevcuttur.

 

DeFi Güvenilir Midir?

Finansal olarak ekosistemlerinde, yapılarında kullanıcılarına güven verici unsurlar barınmalıdırlar. Her ne kadar kullanıcılar için merkeziyetsiz ve otoriteden uzak bir finansal ekosistem ilgi çekici ve cazip gelse de bu durumu lehine çevirip kötü amaçlarla kullananlar da olabilir. Örneğin; Bitcoin DeFi yapısı bozulmaz ve değiştirilemez bir matematikle formülize edilmiş ve sağlama alınmıştır. Bu sistemlerin hepsinde bir neden ve sonuç ilişkisi olmak zorundadır. Hangi şartlarda hangi işlemlerin yapılacağı nettir. Bu nedenle Akıllı sözleşmeler, merkezsiz uygulamalar ve konsensüs protokolleri önemlidir.

DeFi’nin Avantajları Nelerdir?

Merkeziyetsiz finans, bankaya yani merkezi olan ve belirli bir otoriteye sahip finans sistemlerine güveni olmayan kişilerin veya günümüzde geleneksel finans sistemine erişimi olmayan kişi sayısının 1,7 milyar olduğu göz önüne alınırsa geleneksel finans sistemi olan bankacılık işlemlerine erişemeyen insanların tercih ettiği bir ekosistemdir. 2008-2012 yılları arasında yaşanmış ve 2008 yılının son aylarında ortaya çıkan ve neredeyse tüm Dünya’yı olumsuz yönde etkileyen ve Ekonomik Kriz veya Büyük Durgunluk olarak adlandırılan gelişmelerden sonra birçok kişi banka ve devlet merkez bankalarına karşı bir güvensizlik beslemeye başlamıştı. Hükümetlerin isterse sınırsız para basabilmesi olsun değerlemeleri değiştirebilmeleri olsun merkezi otoritenin kurduğu hakimiyet yüzünden para politikalarına ve her an bankaların dahi zarar görebileceği bu sisteme eleştiriler ortaya çıkmıştı. Bu nedenle insanların merkezi olmayan ve belirli bir matematik formülüyle üzerinde kimsenin müdahelesinin olamayacağı sistemlere olan ilgisi arttı. İşte avantajları;

• Merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymayan blockchain sistemi sayesinde finansal sistem alanı daha özgür olmaya başladı.
• Kullanıcılar kendi varlıklarını bir merkez ve aracı olmadan gizlilik ilkesi ile bir başkasına gönderebilmeye başladılar.
• DeFi sisteminde yapılan bütün işlemler tamamen anonimdir.
• DeFi sayesinde bu sistem içerisinde yapılan işlem süreçleri boyunca üçüncül taraftan kaynaklanabilecek bir hata riski ortadan kalkar.
• Yapılan işlemlerin tümü blokzinciri üzerinde çalışan yazılımlar tarafından yapılırken, sistem bütün kayıtları blockchain üzerinde tutar.
• DeFi, işlemleri yaparken KYC (Know Your Customer)’ye gerek duymaz. ( KYC, genelde bankaların kullandığı ve müşterilerini tanıyıp onların yörüngelerini bilmek, müşterilere uygunluğu hesaplamak ve alabilecekleri riskleri doğrulamak amacıyla belirli standartları belirleyerek çaba sarfettikleri bir süreçtir.)

DeFi’nin Dezavantajları Var mı?

Merkeziyetsiz finans birçok yönüyle insanların ilgisini çekmeyi başarmış ve finansal anlayışta değişime sebep olmuştur. Ancak dünyanın tamamında kullanılabilir olmayı hedefleyen bu finansal ekosistemi kullanan kişi sayısı azdır. Bu sistem çokta eskilere dayanmadığından bazı alanlarında eksikler, açık yerler bulunmaktadır. Ancak bunları da kapatmayı başarırsa geleneksel finans anlayışını kökten değiştirebilecek bir güce sahiptir. İşte bu sistemin açık kalan eksik iki yönü;

• Süreç içerisinde yapılan hataların tümünden kullanıcı sorumludur. Kullanıcı kaynaklı sorunlarda sistem sorumluluğu kabul etmiyor. Anlayacağınız; şifrelerinizi, bilgilerinizi aman ha kaybetmeyin. İşlem yaparken de dikkatlice ve yavaş yapın.
• İkinci bir sorun da; finansal işlemler yaptığınızda veriler kaydolur ancak bu kadar fazla finansal işlemin yapıldığı block zinciri üzerinde verilerin muhafazası için yeterli bir altyapıları maalesef ki yok. DeFi, yaptığınız işlemler sırasında oluşan herhangi bir kaybı telafi etmez.

DeFi Projeleri’nden Bazıları

Aave (AAVE)

Aave, 2017 yılında Ethereum blok zinciri ağının temelini oluşturan ve ERC-20 tokenı üzerine yazılmış açık kaynaklı bir merkeziyetsiz finans projesidir. Bu proje, kullanıcıların merkezsiz bir şekilde emanete dayalı olmadan paralarını ödünç almalarına ve ödünç vermelerine olanak tanır. Projenin bir para piyasası protokolü vardır. Aave tokenları daha önceden kripto para birimi olan LEND ile işlem sırasında borç verdiğiniz tokenın faiz gelirine bakılarak ödül olarak verilmekteydi. Şu anda piyasada toplam 1.299.999,942 LEND bulunmaktadır. En yüksek hacme göre sıralandığında kripto paralar arasında 39.sırada yer almaktadır. 2020 Ekim ayında ise 100 LEND sahibine 1 AAVE verilerek token ismini değiştirmiştir. Ayrıca Aave V3 protokolü testnet yayınlandı. Aave’nin amacı sabit faiz oranları sağlayarak ülkeler arasında ortaya çıkan farklı faiz oranlarını ortadan kaldırıp kullanıcıların bundan etkilenmemesini sağlamak. Bu sayede uluslararası bir kredi verme kuruluşu olmayı amaçlamaktadır. Uzmanlara göre Pazar genişlemeye ve büyümeye devam ederse fiyatının artması yönünde.

 

Chainlink (LINK)

2017 yılının Haziran ayında San Francisco şehrinde bulunan finansal teknoloji şirketi SmartContract tarafından, Ethereum blockchaini üzerine ERC-20 tabanı kullanarak kurulan bir DeFi projesidir. Piyasaki en değerli kripto para birimlerinden biridir. LINK, blockchain dışı sistemlerin akıllı sözleşmelerle bu blok zincire entegre edilmesini sağlamayı hedefliyor. Blok zincir teknolojisi ile bir çok şirket ve hizmetin bu finansal ekosisteme entegre olması veya kendi blok zincirlerini kurmaları her açıdan çok zahmetli bir işlemdir. İşte Chainlink finansal sistemi burada devreye giriyor ve bunların sisteme adapte olmalarını sağlıyor.

 

 

 

Avalanche (AVAX)

Avalanche (AVAX), aslında çokta eski bir coin sayılmaz. 2020 yılının Eylül ayında çıkan ve Ava Labs tarafından geliştirilen bir coindir. Ölçeklenebilir, güvenlikli, açık ve programlanabilir bir akıllı sözleşme ağı (bir blok zincir ağı) olarak tanımlanır. Kripto para yatırımcılarının en çok tercih ettiği coinler arasındadır. Bir yıl içerisinde yaklaşık %437,3 oranında değer kazanmıştır. Klasik bir blok zincirinden farklıdır. İzin gerektiren ve gerektirmeyen blokchainlerin tek bir ağ üzerinden çalışabilmesini sağlıyor. Bu sayede tek bir zincir üzerinden hareket edilmemesi AVAX blok zincirini klasiklerden farklı kılıyor.

Yüksek enerji verimliliği bakımından BTC ve ETH için bir alternatif olarak görülen Avalanche, saniyede 6.500 işlem hızıyla Bitcoin ve Ethereum’a fark atıyor. AVAX, geçtiğimiz ay ‘Multiverse’ adlı alt ağ işlevini benimseyen çoklu evren geliştirmesini de duyurmuştu. Bu sayede AVAX, diğer zincirlerde olmayan pek çok yeteneği kazanmış olacak, DeFi, NFT ve diğer blockchain uygulamalarını destekleyerek kendi ağ kullanımını arttıracak. Bu beklentilere göre ekosistem değerine değer katacak.

Yerel para birimi olarak kullandıkları AVAX, ağ güvenliğini sağlıyor ve yeni zincir uygulamaları oluşturuyor. AVAX’ın piyasa değeri 22 milyar dolara ulaştı. Ayrıca DeFi‘da kilitli AVAX değeri de 12 milyar dolara yaklaşıyor.

Kripto paralarda yaygın olan madencilik ise AVAX’ın blockcahini üzerinde yapılamıyor.

 

Kyber Network (KNC)

Kyber Network, 2017 yılında başlatılan merkeziyetsiz bir finans uygulaması projesidir. Kurucuları Loui Luu, Yalon Verner ve Victor Tran’dır. Tüm işlemleri Ethereum üzerinden akıllı kontratlar ile yapar. Kyber Network, tek bir şirketten yönetilmek yerine borsası tamamen kodlardan oluşan, dağıtılmış bir yazılım kullanıcıları ağı olan ve Ethereum blockchaini üzerine kurulmuş ve ETH’ce desteklenen bir kripto para birimidir. Bu amaçla KNC ekibi, üç araç geliştirdi. Ethereum üzerinde çalışmak üzere; merkezi olmayan değişim için bir protokol, varlık dönüşümleri için bir uygulama programlama arayüzü (API) ve kullanıcıların bakım ve operasyonlarını yönetmelerine yardımcı olan KNC kripto para birimi tasarlandı. Geçtiğimiz aylarda birçok blockchain ile entegre olarak Kyber 3.0 adlı yükseltmesini başlattı. Günümüz itibariyle KNC protokolü 31.000 likidite havuzunu destekliyor. Yapılan değerlendirmelere ve yorumcuların yorumlarına bakılırsa yatırım yapılabilecek en iyi merkeziyetsiz finans projelerinin arasına girmeyi başarmış durumda.

 

YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR! BİLGİLENDİRME İÇİN YAZILMIŞTIR.

DAHA FAZLA TEKNOLOJİ YAZILARI İÇİN TIKLAYINIZ