Yalan Makinesi Nedir? Neden Kullanılır?
Belki gerçeğini kimse görmese de televizyonda ve sinemada bir yalan makinesi görmüşsünüzdür. Peki yalan makinesi nasıl kullanılır? Nasıl çalışır?
Yazı İçi Başlıklar
Yalan Makinesi Ne İşe Yarar?
Televizyon veya gazete gibi haberleşme araçları vasıtası ile, yurdumuzda pek karşılaşmasak da ABD’de polis sorgulamaları esnasında gerektiği zaman suçlu bir kişinin yalan makinesi ile bağlandıktan sonra, sorulan sorulara doğru cevap verip vermeyeceğini kontrol edildiğine hepimiz şahit olmuşuzdur belki.
Hatta ABD ülkesinde FBI veya CIA benzeri çok önem arz eden devlet görevlerine alınmaya aday olan memurlara bile, bu yalan makinesi testi uygulanıyor, testi geçemeyenler bu özel istihbarat kurumlarına alınmıyorlardı.
Yalan Makinesinin Uygulanış Şekli:
Yalan makinesi ‘Polygraph‘ denilen bir alet yardımı ile tutuklu olan sanığa 4-6 adet sensör olacak şekilde vücudun çeşitli yerlerine bağlanırdı. Bu sensör yardımı ile gelen çeşitli sayıdaki sinyaller, yavaşça dönmekte olan bir kağıdın üzerine grafik bir şekilde kayıt altına alınır.
Uygulanan bu sensörler ile sanığın:
- Nabzı.
- Nefes alış hızı.
- Kan basıncı yani(tansiyonu).
- Terleme miktarı gibi hayatsal veriler kayda alınmaktadır.
Bazı yalan makineleri çeşitlerinde kol ve bacakta meydana gelen hareketler de kaydedilebilmektedir.
Yalan Makinesi Testi Soru Aşamaları:
Yalan makinesi testi başladığı zaman, tutuklu veya mahkum olan kişiye ilk önce 3 veya 4 adet basit sorulardan sorulur. İlk başta bu basit soruların sorulma amacı ise sanık olan kişinin verdiği sinyallerin düzeninin öğrenilmesidir.
Daha sonra ise asıl konu ile alakalı gerçek soru aşamalarına geçilip sorular sorulmaya başlanılır ve bu arada da tepkimeden oluşan sinyaller kayda alınmaya sürekli devam edilir.
Sanık Olan Kişinin Yalan Söylediği Nasıl Anlaşılır?
Sanığa uygulanan yalan testi süresince ve sonrasında bir uzman tarafından grafikler sürekli olarak kontrol altında tutulup hangi sorular sorulduğunda sinyallerin değişiklik gösterdiğini tespit eder.
Sanığın kalp atış hızının bir anda artması, tansiyonun derecesinin yükselmesi ve hemen terleme genel olarak yalan söylemenin belirtilerinden sayılmaktadır. İyi derecede eğitilmiş bir uzman, grafiklere baktığı zaman nerelerde yalan söylendiğini derhal anlayabilme yeteneğine sahip olur.
Yalan Makinesi Kişinin Yalan Söylediğini %100 Analaybilir Mi?
Her şeye rağmen, tüm insanların soruları yorumlamaları ve tepkileri son derece farklı olduğundan, yalan söylerken insanların farklı davranış çeşitleri sergileyebildiklerinden, bu yalan makinası testi mükemmele ulaşmış bir cihaz olmayıp %100 sonuçlar verememektedir. Bazen yanıltıcı sonuçlar verebilir ve kesin delil olarak kabul edilmesi mümkün değildir.
