Instagram takipçi satın al
Faydalı BilgilerKimdir?Ünlüler

Türk Arkeolojisinin Kraliçesi Halet Çambel Kimdir?

istanbul temizlik şirketi

Yazı İçi Başlıklar

1. Halet Çambel, aralarında bir sadrazam da bulunan, hem aristokrat hem de farklı kültürlere açık, çok ülke gezmiş, çok dil öğrenmiş bir ailede doğdu.

Halet Çambel

Almanya’da askeri ataşelik görevi yapan ve Atatürk’ün yakın arkadaşlarından Hasan Cemil Bey ile dönemin Berlin büyükelçisinin kızı Remziye Hanım’ın üçüncü çocuğu olarak 27 Ağustos 1916’da dünyaya geldi. I. Dünya Savaşı sonrası mütareke döneminde anne babası ile bir süre İsviçre ve Avusturya’da yaşadıktan sonra, cumhuriyetin kurulmasını takiben 8 yaşında Türkiye’ye geldi.

2. Ortaokul ve liseyi Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde (bugünkü Robert Kolej) okudu.

İlk kadın arkeolog

Çambel, sanat tarihi öğretmeninin etkili anlatımı ve İstanbul’un tarihi mekanlarına düzenlediği gezilerin onu derinden etkilediğini söylemişti hep… Eskrim sporuyla tanışması da lise yıllarına rastlıyor.

3. Sonrasında, Fransız hükumetinden aldığı bursla Paris Sorbonne Üniversitesi’nde arkeoloji eğitimi geliyor.

halet çambel kimdir

Orada Hititçe ve eski İbranice de öğrendi. Genç arkeolog, ilk kazı deneyimini 1935 yılında yaşadı. Dr. Kurt Brittel’in başkanı olduğunda Alacahöyük kazısının stajyeri oldu.

4. Çambel, 1936 Yaz Olimpiyatlarında eskrim dalında Türkiye’yi temsil etti ve Suat Fetgari Aşeni ile olimpiyatlara katılan ilk Türk kadın sporcu oldu.

halet çambel eskrim

Turnuva sırasında Adolf Hitler tarafından görüşmeye çağrıldığını biliyoruz; reddetti.

[irp]

5. 1938 yılında lisans öğrenimini tamamladıktan sonra Sorbonne’da doktora yapmaya başladı.

halet çambell eğitim hayatı

1939 yılının yaz aylarında İstanbul Fransız Arkeoloji Enstitüsü’nün, Dr. Emilie Haspels başkanlığında yürüttüğü Yazılıkaya/Midas şehri kazısına katılmak üzere Türkiye’ye geldi. II. Dünya Savaşı sebebiyle Fransa’ya dönemeyince de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Helmuth Theodor Bossert’in asistanı oldu. 1940 yılında, Tan Gazetesinde çalışan sol görüşlü bir gazeteci-yazar olan Nail Çakırhan ile ailesinin karşı çıkmasına rağmen evlendi. Üniversitede kadro olmadığından bir süre Haydarpaşa Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yaptı. Türk Tarih Kurumu adına Kırşehir Hashöyük’teki kontrol kazısını gerçekleştirdi. 1946’ya kadar Dr. Bossert ile Anadolu’da araştırma gezileri yaptı.

6. 1946’da Kayseri-Adana arasında kalan bölgedeki Hitit eserlerini incelemek için Bossert ile çıktıkları gezide Karatepe bölgesindeki kalıntılara ulaşmaları kariyerinde belirleyici oldu.

halet çambel hayatı

Hitit hiyeroglifleri ve Fenike yazısının bir arada kullanıldığı tabletlerde Fenike yazısı tercüme edilebildiği için, Hitit yazısı nihai olarak keşfedildi. Karatepe-Arslantaş Höyüğü’nde Bossert tarafından başlayan kazı çalışmalarına 1952’den sonra Çambel başkanlık etti. Ortaya çıkarılan arkeolojik buluntuların restorasyonu, korunması ve sergilenmesi için bir açık hava müzesi kurulmasına ön ayak oldu.

7. 1948-1949 yıllarında, Karatepe’deki çalışmaların yanı sıra Fransız Arkeoloji Enstitüsü’yle birlikte Yazılıkaya/Midas şehri kazısını yürüttü.

halet çambel

1960 İhtilali’nden sonra 147’ler listesinde yer alarak üniversiteden ihraç edildi. Eşiyle birlikte Karatepe’de çalışmalara devam eden Çambel, 1962-1963’te Almanya’da Saarbrücken Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak çalıştı. Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi’ndeki görevine döndü ve Prehistorya Kürsüsü’nü kurdu.

 

Karatepe’nin Bilge Annesi: Halet Çambel’in yaşamında Karatepe’nin, Karatepe’nin öyküsünde onun özel bir yeri var. 1940’lı yıllarda Alman arkeolog Bossert ile birlikte yaptıkları Adana-Karatepe kazıları arkeoloji dünyası için dönüm noktalarından biri oldu. Burada bulunan çiftdilli tabletler sayesinde Hitit yazısı tamamen anlaşılır hale geldi. Halet Çambel, Karatepe kazılarında elde edilen arkeolojik buluntuların restorasyonu, korunması ve sergilenmesi için geniş bir alanın saçaklıkla örtülmesi fikrini geliştirdi. Çalışmalara başlayan müteahhit işi bıraktığı için Çambel’in eşi Nail Çakırhan yarım kalan çalışmaları yürütmek üzere işe koyuldu. Böylece Türkiye’nin ilk Ağa Han ödüllü alaylı mimarı, Turgut Cansever’in tasarladığı Karatepe projesiyle mesleğe adımını atmış oldu İki usta mimarın birlikteliğiyle Türkiye’nin ilk açık hava müzesi ve ilk geniş saçaklı görünebilen beton uygulaması ortaya çıktı. Bundan sonra da kazı evi, karakol, orman bölge şefliği binaları, bölge okullarının inşası birbirini takip etti. Çambel Karatepe için dahasını da yaptı: Okuma bilmeyen kadın ve çocuklara dersler verdi, 1960’dan sonra Bozdoğan Yörükleri’nin yerleştiği Kızyusuflu Köylüleri ile el ele vererek okul seferberliği yaptı, ağaç doğramacılığı, demir atölyeleri kurdurttu. 1970’li yıllarda Karatepe kilimlerinin dünyaca tanınmasında rol oynadı. Yörede bir kalkınma kooperatifinin kurulmasını sağladı.

[irp]

 

8. 1964 yılında Chicago Üniversitesiekibiyle Ergani’de Çayönü höyüğü kazısına başladı.

halet çambel hakkında bilgiler

Kote Çemi (Hilar-Çayönü) kalıntılarını gün ışığına kavuşturdu; bu bölgede günümüzden 8.000 yıl önce avcı-toplayıcılıktan tarıma geçildiğinin kanıtlarını ortaya çıkardı.

9. Çambel’in çabalarıyla kurulan İstanbul-Chicago Üniversiteleri Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırma Kamu Projesi çerçevesinde, 1964’te Urfa-Bozova’da Biris Mezarlığı ve Söğüt Tarlası, 1968 ve 1970’de Diyarbakır Girikihacıyan kazıları gerçekleştirildi.

halet çamdal

Keban Barajı’nın yapımıyla su altında kalacak olan alanların taranması için 1966’da başlayan çalışmalara öncülük etti. 1976’da Tübitak’a bağlı bir Arkeometri Ünitesi kurulmasına katkıda bulundu.

10. 1984 yılında emekli oldu. Kazılara katılımını ve yazılarını emekliliğinde de sürdürdü.

halet çambel ne iş yapmış

Arnavutköy’de Kırmızı Yalı olarak bilinen ailesinden kalma evini 2004 yılında Boğaziçi Üniversitesi’ne bağışladı. Yapı, Halet Çambel ve Nail Çakırhan Arkeoloji ve Geleneksel Mimarlık Araştırmaları Merkezi’ne dönüştürülmek üzere restore edildi ve hizmete açıldı.

11. 2005 yılında Hollanda devletinin kültür ve kalkınmaya hizmet edenlere verdiği Prens Claus ödülü’nün sahibi oldu. 2010 yılında kendisine T.C. Kültür Bakanlığı tarafından Kültür ve Sanat Büyük Ödülü verildi. 12 Ocak 2014 tarihinde İstanbul’daki evinde yaşamını kaybetti, ama eserleriyle aramızda…

halet çambel ölümü

İlginiz Çekebilir

Serkan Kara

27 Yaşındayım ve Ankara'da yaşıyorum. ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği bölümünden mezun oldum, genelde takip ettiğim konularda ki fikirlerimi burada yazılarımla sizlere aktarmaya çalışıyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu