Yazı İçi Başlıklar
Dört bir yanı tarih kokan ülkemizde hemen her yöremize özgü türküler yapılmıştır. Bu yazımızda köprülerin tarihi ve o köprüler için yazılmış türküleri bir araya getirdik.
Drama Köprüsü
Drama köprüsü günümüzde Yunanistan’ın Doğu Makedonya bölgesinde bulunan bir yapıdır. Köprü olarak anılsa da aslında bir su kemeridir. İnşaatı Osmanlı döneminde gerçekleşmiştir. Drama köprüsünü bu kadar ünlü yapan kişi Debreli Hasandır. Debreli Hasan drama da doğup büyümüş halk kahramanı bir eşkıyadır. Zamanında vergi memurlarının haksızlıklarına karşı gelerek bu yola baş koyan Debreli Hasan, yaşamı boyunca ezilen halkın yanında olmuş, onları korumuş ve yardım etmiştir. Rumeli Türklerin çok sevdiği Debreli Hasan, Karakedi takma adlı arkadaşı ile dağlarda yıllar boyunca hüküm sürmüştür.
Drama Köprüsü ve Debreli Hasan Türküsü
Sözleri
Drama köprüsü Hasan dardır geçilmez
Soğuktur suları Hasan bir tas içilmez
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin
Mezar taşlarını Hasan koyun mu sandın
Adam öldürmeyi Hasan oyun mu sandın
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin
Drama köprüsü Hasan dardır daracık
Çok istemem Yanko Çorbacı bin beş yüz liracık
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin
Drama köprüsünü Hasan gece mi geçtin
Ecel şerbetini Hasan ölmeden mi içtin
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin.
Malabadi Köprüsü
Malabadi köprüsü, Diyarbakır’ın Silvan ilçe sınırları içerisinde yer almaktadır. Artuklu Beyliği döneminde 1147 yılında Timurtaş Bin-i İlgazi tarafından yapılmıştır. Yıllar boyunca çeşitli onarımlarla günümüze kadar ayakta kalmıştır. Malabadi köprüsü ile alakalı bilinen 3 adet hikâye vardır ve yalnızca biri türkü olmuştur. Hikâyeye göre iki köyü birbirine bağlayan Malabadi köprüsü 2 sevdalının aşkına ortak olmuştur. Karşı köyden bir kızı seven genç oğlan kızla gizlice köprüde görüşmektedirler. Bu görüşmeler devam ettikçe aralarında ki sevgide büyür. Oğlan kızı babasından ister ama babasını kızını ona vermez. Bu durumdan sonra gizlice görüşmeye devam ederler. Bir gün kızın babası köprüde pusuya bekler. İki âşık her zamanki gibi gece yarısı köprüde görüşürler ve bu durumu kızın babası görür. Silahlar ateşlenir ve iki âşık orada can verir.
Malabadi Köprüsü Türküsü
Sözleri
Malabadi köprüsü, Malabadi köprüsü
Orda başladı bitti şu garibin öyküsü
Karşıki aşiretten bir kıza gönül verdi
Aşkı uğruna her gün o köprüye giderdi
Siirt’in dağlarında uçan kuşu vururdu
Fatma’yı okşadıkça gönlü huzur bulurdu
Of garibim of
Karar hakkı şeyhteydi,
Fatma’nın babasında
Katı ve insafsızdı
Bu aşkın karşısında kararlıydı
Zalim şeyh onları öldürmeye
Yine bir seher vakti
Pusu kurdu köprüye
Tabancalar patladı
Sevgililer susmuştu
Malabadi köprüsü
Aşka mezar olmuştu
Of garibim of
On Gözlü Köprü
On gözlü köprü ya da diğer adıyla Dicle köprüsü. Mervaniler döneminde inşa edilen köprü, 1065 yılında Nizamüddevle Nasr tarafından yapılmıştır. Hikâye Diyarbakır’ın güneyinde bulunan Kırklardağında geçiyor. O dönemde çocuğu olmayan insanlar buraya gelip dileklerde bulunup, adak adar kurban kesermiş. Bir Süryani zengin ailenin de hiç çocukları olmuyormuş. Kadın buraya gelerek dilekte bulunmuş ve herkes gibi oda adağını adamış. Bir kız çoğu sahibi olmuş ve adını Suzi (Suzan) koymuşlar. Kız her yıl doğum gününde annesi tarafından süslenir püslenir buraya getirilip ardından bir kurban kesilirmiş. Her yıl bu böyle devam etmiş. Müslüman komşularının oğlu olan Adil ile birbirlerine âşık olmuşlar. Yine bir yaş gününde annesi onu hazırlamış ve hizmetçileri ile kurban kesilmesi için Kırklardağına gönderilmiş. Bu yolculuğa gizliden Adilde dahil olmuş. Hizmetçiler kurban kesilme işine girdiklerinde fırsattan yararlanmak isteyen iki âşık dağın arkalarına giderler ve orada birlikte olurlar. Kırklar bu ziyareti durumu bağışlamamış ve Suzi’yi çarpmış. Daha sonra kız On Gözlü Köprüde boğularak ölmüş. Suzi’nin ölümünden sonra Adilde delirmiş. Bu hikâyede böylece türküye konu olmuş.
Suzan Suzi Türküsü
Sözleri
Kırklardağı’nın yüzü
Karanlık sardı düzü
Ben öleydim
Ziyaret çarptı bizi (Suzan Suzi)
Köprü altı kapkara
Anne gel beni ara
Saçlarım kumlara batmış
Tarak getir de tara
Sular apardı düzü
Ben öleydim
Dicle ayırdı bizi (Suzan Suzi)
Dicle suyu derindir
Ağlama sen garip anam
Kadir mevlam kerimdir
Kömürhan Köprüsü
Kömürhan Köprüsü ya da diğer adıyla İsmet Paşa Köprüsü. Fırat nehri üzerinde bulunan Kömürhan köprüsü, 1976 yılında yapılan karakaya barajının yapımından sonra sular altında kalmıştır. Kullanılamaz hale gelen köprünün yenisi yapılıp adı korunmuştur. Kömürhan köprüsü Fırat türküsünde geçmektedir. Rivayet edilen birçok hikâyesi mevcuttur. Bizler şuan için tam olarak doğru olduğuna inandığımız bir hikâyesine erişemediğimiz için bunları içeriğimize eklemedik.
Fırat Türküsü
Sözleri
Şu Fırat’ın suyu akar serindir
Ölem ölem derdo ölem akar serindir
Yarimi götürdü (anam) kanlı zalimdir
Ölem ölem kanlı zalimdir
Daha gün görmemiş taze gelindir
Ölem ölem derdo öem taze gelindir
Söyletmeyin beni anam yaram derindir
Ölem ölem yaram derindir nasıl gülem
Ölem ölem derdo ölem Harput’a bakar
Körolası zalim Fırat ocaklar yıkar
Ölem ölem ocaklar yıkar nasıl gülem
Ölem ölem derdo ölem ağıtlar yakar
Söyletmeyin beni anam yaram derindir
Ölem ölem yaram derindir nasıl gülem
Çetinkaya Köprüsü
Çetinkaya köprüsü Samsun’un Bafra ilçesine bağlıdır. 4 Kasım 1937 yılında yapılmış olup 7 kemerli ve 250 metre uzunluğundadır. Rivayete göre Bafra ilçesine yakın bir köye gelin giden bir kızın köprüden geçerken can vermesinden sonra bu türkü yakılmış. Gelin alayı o zaman ahşap olan köprüden geçerken birden köprü yıkılır ve üzerinde ki 300 kişi kızıl ırmağın azgın sularına kapılarak can verir. Günümüzde Çetinkaya köprüsü eskisi gibi olmasa da yine de kullanılmaktadır. Pek çok gelin ve damat buradan geçerek ırmağa bozuk para ya da taş atarak dilek tutarlar.
Köprüden Geçti Gelin Türküsü
Sözleri
Köprüden Geçti Gelin
Saç Bağın Düştü Gelin…
Diloy Loy Halden Bilmez Diloy Loy,
Söz Anlamaz Ne Fayda.
Eğil Bir Yol Öpeyim,
Gençliğim Geçti Gelin…
Diloy Loy Diloy Diloy Diloy Diloy Loy,
Halden Bilmez Diloy Loy,
Söz Anlamaz Ne Fayda.
Köprüden Geçemiyom,
Az Doldur İçemiyom…
Diloy Loy Halden Bilmez Diloy Loy,
Söz Anlamaz Ne Fayda.
Sen Benden Geçtin Ama,
Ben Senden Geçemiyom…
Diloy Loy Diloy Diloy Diloy Diloy Loy,
Halden Bilmez Diloy Loy,
Söz Anlamaz Ne Fayda.
Kara Köprü
Diyarbakır – Mardin yolu üzerinde yer alan köprü, iki eşit kara parçasını birbirine bağlamaktadır. Tam olarak Kırmasırt Köyünde yer alan köprü, 5 gözlüdür. Günümüzde daha çok yayaların kullanımında olduğu bir köprüdür.
Kara Köprü Türküsü
Sözleri
Kara Köprü Narlıktır
Le Havar Dile Dile Le Dile Le Le Le
Güzellik Bir Varlıktır
Le Öldüm Dile Dile Le Dile Le Le Le
Şal Aba Giyinenler
Le Havar Dile Dile Le Dile Le Le Le
Sevdiğine Layıktır
Le Öldüm Dile Dile Le Dile Le Le Le
Kala Altı Mağara
Le Havar Dile Dile Le Dile Le Le Le
İpek Sardım Tarağa
Le Öldüm Dile Dile Le Dile Le Le Le
Ben Dedim Yakın Olsun
Le Havar Dile Dile Le Dile Le Le Le
Felek Saldı Irağa
Le Öldüm Dile Dile Le Dile Le Le Le
Dağlara Lale Düştü
Le Havar Dile Dile Le Dile Le Le Le
Güle Velvele Düştü
Le Öldüm Dile Dile Le Dile Le Le Le
Öldüğüme Acımam
Le Havar Dile Dile Le Dile Le Le Le
Yar Elden Ele Düştü
Le Öldüm Dile Dile Le Dile Le Le Le
Poş Poş Köprüsü
Poş Poş Köprüsü Rodop dağları eteklerinde yer alır. Sendellideki Poş Poş çayı kenarındaki Poş Poş köprüsü bir namus olayına türkü olmuştur. Hikayeye göre Sendelli köyünde ki güzellerden olan Fethiye Hanım hakkında dedikodu yapılır. Halil adında kocası ile evli olan Fethiye aslen Büyükmüselim köyüne bağlıdır. Çiftin evlilikleri gayet iyi gitmekte olup bir de çocukları vardır. Fethiye hakkında dedikodular çok fazla yayılmaya artık kocasının kulağına kadar varmaya başlar. Bunun üzerine kocası annesinin evine gitmeyi ona yasaklar. Halil dağda odun kesmeye gittiğinde karısının evden ayrıldığını duyar ve öfkelenerek eve doğru yönelir. Eve vardığında karısının gerçekten evde olmadığını görür. Dışarıda gelmekte olduğunu görür ve dut ağaçlarının bulunduğu yerde elindeki Balta ile karısını öldürür. Halil daha sonra dağa çıkar ve ardından Bulgaristan’a gider. Aradan 1-2 yıl geçtikten sonra köyüne döner ama burada barınamaz bunun üzerine Edirne’ye gider ve orada yaşamaya devam ettiği söylenir.
Poş Poş Köprüsü Türküsü
https://www.youtube.com/watch?v=Wv9YIFRcQbw
Sözleri
Poş Poş köprüsünü seller mi aldı
Fethiye’nin yavrusunu eller mi aldı
Gelme annem kum içindeyim
Sen beni bilemezsin kan içindeyim
Ben ne ettim ne ettim teyzeme gittim
Teyzemden gelir iken can telef ettim
Gelme annem gelme kum içindeyim
Sen beni bilemezsin kan içindeyim
Uyu Halil uyu ağacın altında
Fethiye’yi de vurdun dutun altında
Gelme annem gelme kum içindeyim
Sen beni bilemezsin kan içindeyim
