Yazı İçi Başlıklar
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, CNN Türk kanalında katıldığı canlı yayında Tarafsız Bölge programında gazeteci Ahmet Hakan’ın konuğu oldu. Canlı yayında Rusya ve Ukrayna arasındaki savaştan Türkiye’nin dış ülkelerle ilişkisine kadar birçok açıklamada bulundu. Olası Putin-Zelenski görüşmesiyle ilgili yaptığı açıklamalar yayına damga vurdu. İşte detaylar…
Çavuşoğlu: ‘‘Olan Ukrayna’ya Oluyor.’’
Savaşın bu kadar uzayacağını düşünmediklerini belirten Çavuşoğlu, sözlerine şunları ekledi: “İstanbul’daki görüşmelerden sonra savaşın bu kadar uzayacağını düşünmüyorduk. Bu savaşın devam etmesini isteyenler var. NATO’ya bağlı ülkelerden savaşın devam etmesini isteyenler var. Savaş devam etsin Rusya zayıflasın istiyorlar. Olan Ukrayna’ya oluyor. Ukrayna’yı rekabet alanı olarak görmemek lazım. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı kabul edilemez. Güvenlik garantileri ve diğer konulara geldiğimiz zaman bu savaşın devam etmesine yönelik bir kanaat oluştu bizde. Trajik görüntüler geldikten sonra bunun devam etmemesi lazım. Putin’in Rusya’da hedefleri var. Bizim kabul etmediğimiz sebepler ama kendisine göre haklı olduğunu düşüyor. Sonuçta müzakere ettikleri konuların içinde zor konular var.”
‘ İstanbul Anlaşmasından Uzaklaştılar.’
Ortamın gerginleştiğini belirterek şunları söyledi: ‘’Antalya’daki görüşmede bir sonuç çıkmayacağını biliyorduk ama onları bir araya getirmek önemliydi. Bizimle yapılan görüşmelerde söyledikleri konuşmalara baktığımızda umutlarımız artmıştı. Biz de ona göre açıklamalar yapmıştık. Katliam görüntüleri gelince ortamı gerginleşti. İstanbul anlaşmasından uzaklaştılar.’’ Çavuşoğlu: ‘’Her şeye rağmen iki tarafta müzakerelere devam etmek için görüşmeler yaptılar. İki taraf şu anda da müzakerelere devam ediyorlar. Arka kapı diplomasisi de liderler arasında devam ediyor. Zelenski ‘Görüntülere rağmen ülkenin Cumhurbaşkanı olarak görüşmelere devam etmem lazım’ dedi.’’ Sözlerini ekledi.
‘…Arabuluculuk Görevimize Saygısızlık Yapmış Oluruz.’
Dışişleri bakanı Çavuşoğlu: ‘’Bu konuda değişik toplantılara katıldık, sürekli telefonda da görüşüyoruz. O nedenle bir taraf barışa daha yakın dersek arabuluculuk görevimize saygısızlık yapmış oluruz. Zelenski Ukrayna’nın devlet başkanı. Zelenski bu savaş başladıktan sonra güçlü bir liderlik sergiledi. Elbette ki savaş başlayınca dışarıdan yardıma muhtaç oldu. Ama dışarıdan yardım istedi diye ‘onların güdümüne girdi’ demek doğru olmaz. Zelenski savaş başlamadan önce de Putin ile bir araya gelmek istiyordu. Savaş başladıktan sonra her Cumhurbaşkanımızla konuştuğunda Putin ile bir araya gelmek istediğini belirtiyordu. İkisi de görüşme için olumlu mesajlar veriyorlar fakat şartlar oluştuğunda. Rusya, Ukrayna’nın NATO dahil hiçbir askeri ittifaka girmemesi istiyor. Bu konuda mutabıklar fakat Ukrayna garantörlük istiyor. Rusya diyor ki ‘senin bana askeri ve silah olarak tehdit olmayacağın bir sayıda olman lazım’ sözlerini kullandı. Bakan Çavuşoğlu, “Putin-Zelenski her an görüşebilir. İki liderin bir araya gelmesi masada konuşuluyor. Putin ve Zelenski arasında görüşme gerçekleşirse İstanbul’da da Antalya’da da olabilir.” Dedi.
‘Sayın Cumhurbaşkanımız Karar Verir…’
Dışişleri Bakanları arasında bir dostluk oluştuğunu söyleyen Çavuşoğlu: ‘’ Cumhurbaşkanımız iki liderle her görüşmesinde “sizi bir araya getirelim, bu işi sonlandıralım” mesajını veriyor. Bizim kararlılığımızda hiçbir geri adım yok. “Biz ne yapalım, aman ya” deme lüksümüz yok. Sayın Cumhurbaşkanımız da önümüzdeki liderle tekrar görüşecek. Bugün Lavrov ile görüştüm, dün de Kuleba ile görüştüm.’’ Dedi ve şunları ekledi: ‘’ Zor şartlarda ne kadar kendimize karşı olsak da Dışişleri Bakanları arasında bir dostluk da oluşuyor. Her ikisiyle de ne zaman görüşmek istesem telefona çıkarlar. Antalya Diploması Forumu marjında oldu. İki Dışişleri Bakanı da daha önceden gelmeyi kabul etmişti. Cumhurbaşkanımız bir pazar günü Putin ile görüştükten sonra “Lavrov’u da Antalya’ya bekliyoruz” dedi. Daha sonra Lavrov geleceğini bize iletti. Sonuçta Antalya Diplomasi Formu marjında oldu. Tabi bir sonraki görüşme İstanbul’da oldu. Sayın Cumhurbaşkanımız karar verir, ya da iki lider nereyi isterse orada olur. Yer önemli değil. İstanbul da olur Antalya da.’’
‘Her İki Taraf Türkiye’ye Güveniyor.’
Kimsenin garantörlük içine girmeyi kabul etmediğini iddia eden Çavuşoğlu: ‘’Müzakereler devam ederken sürece katkı sağlamak istiyoruz. Ukrayna’nın talepleri var. Soruyoruz müttefiklere, kimse bu garantörlüğün için girmek istemiyor. Her iki taraf Türkiye’ye güveniyor. Bize müzakere metinlerini paylaşıyorlar. Hangi noktadalar, hangi taraf hangi metinde anlaşmış. Hangi maddeler kabul edilmemiş. Bu konular var. Fakat bunların detayını paylaşmayız. Bize güvenmeseler Antalya’ya İstanbul’a gelmezlerdi. Biz de bu güveni sarsmadan ilkeli politikamızı sürdürüyoruz.’’ sözlerini kullandı.
‘Yaptırım Uygulayan Ülkeleri De Suçlamıyorum.’
Çavuşoğlu, Montrö’den de bahsederek Boğaz’a gemilerin getirilmemesi konusuna açıklık getirdi: ‘’Ben şimdi yaptırım uygulayan ülkeleri de suçlamıyorum. Bu şartlarda bizim yaptırımlara katılmamız mümkün değil. Bizi kim şikayet ediyor. Yunanistan… Oynadığımız rolü Batı, takdirle karşılıyor. Rusya’ya karşı elde ettiğimiz tecrübenin farkındalar ve “bundan faydalanmak lazım” diyorlar. Ayrıca hukuki yükümlülükler var. Montrö’yü uyguluyoruz. Rusya’nın 4 tane gemisi vardı, önceden bildirim yapmışlardı. Savaş başladıktan sonra bu gemilerinizi Boğaz’a getirmeyin dedik. Onlar da bundan vazgeçtiler. NATO’nun da Karadeniz’de tatbikatı vardı. Tatbikatı öteki tarihe ertelemelerini istedik. Bugüne kadar Montrö’yü delmek için bir girişim olmadığı gibi tüm taraflar bizim ricalarımızı geri çevirmedi.’’
