Yazı İçi Başlıklar
İyi beslenme sağlıklı bir yaşamın anahtarlarından biridir. Dengeli bir diyet yaparak sağlığınızı geliştirebilirsiniz. Vitamin ve mineral içeren yiyecekler yemelisiniz. Buna meyveler, sebzeler, tam tahıllar, süt ürünleri ve protein kaynağı besinler dâhildir.
Kendinize aşağıdaki soruları sorun. Herhangi birine evet cevabını verirseniz, doktorunuzla sağlığınız hakkında konuşun. Daha iyi beslenme için yeme alışkanlıklarınızı geliştirmeniz gerekebilir.
- Yüksek tansiyon veya yüksek kolesterol gibi bir sağlık sorununuz veya risk faktörünüz var mı?
- Doktorunuz size daha iyi beslenme ile durumunuzun düzeltilebileceğini söyledi mi?
- Ailenizde diyabet, kanser, kalp hastalığı veya kemik erimesi var mı?
- Aşırı kilolu musunuz?
- Hangi yiyecekleri yemeniz gerektiği veya vitamin almanız gerekip gerekmediği hakkında sorularınız mı var?
- Uzman bir diyetisyen veya beslenme danışmanlığında uzmanlaşan birini görmekten faydalanabileceğinizi düşünüyor musunuz?
Sağlığımızı Düzeltmek İçin Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Yeme alışkanlıklarınızı değiştirmek zor olabilir. Fakat küçük değişikliklere odaklanmanız işinizi kolaylaştırabilir. Diyetinizde değişiklikler yapmak, yediğiniz veya içtiğiniz şeyler nedeniyle daha kötü hale gelmenize neden olan hastalıklarınız varsa da yararlı olabilir. Böbrek hastalığı, laktoz intoleransı ve çölyak hastalığı gibi durumlardan kaynaklanan semptomların hepsi diyette değişikliklerden yararlanabilir. Aşağıda sağlığınızı iyileştirmek için öneriler vardır. Doktorunuzla irtibatta kaldığınızdan emin olun, böylece sağlık durumunuzu takip edebilirler.
- Mevcut diyetinizde güçlü ve zayıf noktaları bulun. Her gün 4-5 bardak meyve ve sebze yiyor musunuz? Yeterince kalsiyum alır mısınız? Tam tahıllar, yüksek lifli yiyecekler yiyor musunuz? Eğer öyleyse, doğru yoldasınız! Aynen böyle devam edin. Değilse, bu besinlerden daha fazlasını günlük diyetinize ekleyin.
- Her gün ne yediğinizi ve ne içtiğinizi yazarak yemek alımlarınızı takip edin. Bu kayıt diyetinizi değerlendirmenize yardımcı olacaktır. Belirli yiyecek gruplarından daha fazla veya daha az yemeye ihtiyacınız varsa bunu göreceksiniz.
- Diyetisyenden yardım istemeyi düşünün. Özellikle bir sağlık sorununuz varsa, özel bir diyet izlemenize yardımcı olabilirler.
Hemen hemen herkes sağlıksız yağların tüketiminin kısılmasından sağlık bakımından fayda görebilir. Şu anda çok fazla yağ yiyorsanız, bunu azaltmayı ve alışkanlıklarınızı değiştirmeyi deneyin. Sağlıksız yağlar içeren şeyler şunlardır: koyu tavuk eti; kanatlıların derisi; sığır ve kuzu eti ve yüksek yağlı süt ürünleri (tam süt, tereyağı, peynirler). Sağlıksız yağların tüketimini azaltmak için şu yolları izleyebilirsiniz:
- Etleri kızartmaktan ziyade, fırında pişirmeyi, ızgara yapmayı veya kavurmayı deneyin. Tavuk veya hindiyi pişirmeden önce cildini çıkarınız. Haftada en az bir kez balık yemeyi deneyin.
- Fazla yağ tüketimini kısın. Buna ekmeğe tereyağı sürmek, fırında patatesler üzerine ekşi krema ve salata sosları dâhildir. Bu yiyeceklerin az yağlı veya yağsız türlerini kullanın.
- Yemekleriniz ve atıştırmalıklarınızla bol miktarda meyve ve sebze yiyin.
- Yiyecekleri satın almadan önce gıda etiketlerini okuyun. Etiketlerle ilgili yardıma ihtiyacınız varsa, doktorunuza veya diyetisyeninize danışın.
- Yediğiniz zaman, gizli yağların ve daha büyük porsiyon boyutlarının farkında olun.
- Yeterli su tüketmek iyi bir sağlığa sahip olmak için çok önemlidir. Su veya çay gibi sıfır veya düşük kalorili içecekler tüketin. Şekerli içecekler, diyetinize bol miktarda şeker ve kalori ekler. Bu nedenle bu tür içeceklerden uzak durun. Buna meyve suyu, soda, spor ve enerji içecekleri, şekerli veya aromalı süt ve şekerli buzlu çay da dâhildir. Bütün bunları fazla tüketmekten kaçınınız.
Düşünülmesi Gereken Şeyler
Dengeli beslenme ve düzenli egzersiz sağlığınız için iyidir. Bu alışkanlıklar kilo vermenize veya korunmanıza yardımcı olabilir. Gerçekçi hedefler belirlemeye çalışın. Yukarıda listelenen küçük diyet değişikliklerinden bazılarını yapabilir ya da günlük olarak yürüyebilirsiniz.
Doktorlar ve diyetisyenler, hızla ancak sağlıksız biçimde kilo vermeyi hedefleyen diyetler (moda diyeti) takip etmek yerine sağlıklı beslenme alışkanlıklarını gündelik yaşamın bir parçası haline getiren beslenme şeklini önerirler. Beslenme ipuçları veya farklı kaynaklardan diyetler yanıltıcı olabilir. Aşağıdaki tavsiyeyi aklınızda bulundurun ve her zaman önce doktorunuza danışın.
- Moda diyetler sizin sağlık sorunlarınızı çözmenizi ve doğru beslenmenizi sağlamaya yetmez. Kısa süreli diyetler hızlı kilo vermenize yardımcı olabilir. Ancak, uzun vadede uygulanmaları zordur ve sağlıksız olabilirler.
- İyi beslenmeyi bir hap gibi alıp yutamazsınız. Bunun yerine çeşitli yiyecekler yemeyi deneyin. Vücudunuz en fazla çok işlemden geçmemiş sağlıklı gıdalardan yararlanır. Sadece doktorunuzun reçete ettiği vitaminleri alın.
- Diyet programları veya diyet ürünleri iddiaları ile sizi şaşırtabilir. Bu reklamlardaki çoğu kişi şahitlikleri için para alır. Yan etkileri, sorunları ya da uzun vadede verilen kiloların fazlasıyla geri alındığından bahsetmiyorlar.
Doktorunuza Sormanız Gereken Sorular
- Her besin grubundan kaç porsiyon yemem gerekir?
- Vejetaryen ve vegan gibi sıkı bir diyette olursam sağlığımı nasıl geliştirebilirim?
- Sağlık durumum için izlemem gereken bazı beslenme alışkanlıkları var mı?
