Pir Sultan Abdal Hayatı kısaca özetlersek, halk şairi olarak Türk toplumu tarafından sevilen ve 16. Asırda yaşayan Anadolu ozanıdır. Sivas’ın Yıldızeli kazasına bağlı bulunan Banaz Köyü’nde dünyaya gelmiştir. Alevi orijinli olmakla birlikte alevi toplumları arasında Yedi Ulular’dan biri olarak geçmektedir. Şiirlerinde Allah, Hz. Muhammed, İslamiyet, On İki İmam ve Ehl-i Beyt konularını işlemiştir. Çoğunlukla yapıtları sosyal hayat meselelerini içerir ve kişilerin kendi aralarında kurduğu ilişkilere yönelik nasihat ve ders verici nitelik taşımaktadır. Aleviliğin din anlayışı ile dünya görüşünü yansıttığı görülmektedir. Bunlar dışında kendi yaşamış olduklarını ve özlem duyduğu şeyleri ve başına gelen kederli vaziyetleri da işlemiştir. Şiirlerin çoğunu soluk şeklinde yazmış olup ilahi tarzındadır.
Pir Sultan Abdal Hayatı ?
Hayatı ile ilgili net bilgiler bulunmamasıyla beraber halk arasında giderek kulaktan kulağa gelen bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgiler arasında şiirlerinden de çıkarılabildiği üzere bir çok çocuğu bulunduğu ve iki erkek çocuğunun ölümünü gördüğünü belirtmiştir. Çocukluğunda çobanlık yapmıştır. Dergah’de eğitim alarak halifeler tarihi, tarikat, peygamber ve evliyaların menkıbelerini öğrenmiştir. Eğitimi alevi göreneklere uygun olarak dergahta sürdürmüştür. Şiirlerinde tasavvuf felsefesi gibi yüksek soyutluk içeren deyimlere de rastlanmaktadır.
Pir Sultan Abdal Yapıtları ?
Şiirleri ise 11’li ve 8‘li kalıplarla yazılmıştır. Tek bir yapıtında gazel düzeni görünmektedir. Bu arada iyi bir saz üstadı olmuştur. Yapıtlarında yalnızca kendi hayatı değil Anadolu’nun yapısı hakkında da ayrıntılı bilgiler bulmak olasıdır. Politik konulara da değindiği görünmektedir. Bozuk devlet düzeni yanında yaşanan iç savaşlar, kadıların yaptığı adaletsizlikler, müftülerin yanlışlıklar da şiirlerinde görülmektedir.
Alevi-Bektaşi tarikatına üyedir. Anadolu halkını Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklandırdığı öne sürülmüş ve Sivas Valisi Hızır Paşa tarafından gözaltına alınılmıştır. Yolundan döndürülmeyeceğine ikna olunduktan sonra ise asılma kararı verilmiştir. Keçibulan ile Darağacı arasında bir bölgede asıldığı söylenmektedir. Kabirinin üstünde çok fazla taş ve moloz bulunmaktadır. Bu molozlar ise asılması esnasında halkın müftünün kışkırtması ile attığı taşlar olduğu söylenti edilir. Ölüm tarihi kesin bilinmemekle beraber asıldığı yere gömüldüğü, devlet baskısı yüzünden yakınlarını cenazeyi alıp köyüne götüremediği söylenmektedir. Son zamanlarda Yıldızeli’nde hala kendisine ait olduğu söylenen bir hane, önünde yüzyıllık çınar ağacı ve değirmeni bulunmaktadır.
