Safran Bitkisinin Faydaları

Safran, Defrıegiller (Lauraceae) familyasındandır. Boyu 30 metre boylanabilenlerin yanında bir-kaç metre olanları da bulunan, oluklu, kalın kabuklu; aldığı ışık durumuna göre, aynı ağaçta, bütün ya da iki-üç parçalı, üç çeşit, kırmızı damarlı, üst yüzü canlı, alt yüzü mavimsi-yeşil, yumurtamsı yapraklan sonbaharda sararıp kızararak dökülen; mart-nisan aylarında salkım halinde yeşilimsi sarı, küçük çiçekler açan; ağustos-eylül aylarında 1 cm uzunluğunda, armutsu, koyu mavi meyveler veren, odunu ve yapraklan hoş kokulu bir ağaç ya da çalıdır.
Üretimi tohum ekilerek, çelikle ya da kök sürgünleriyle yapılır. Derin, verimli ve süzek toprakları sever.

Coğrafya ve Tarihçesi: Gen merkezi Kuzeydoğu Amerika’dır: ABD ve Kanada’nın doğu kesimlerinde, kuzeyde Maine’den Ontario’ya, güneyde Flori-da’dan Teksas’a doğru uzanan bölgeler. Buralarda birkaç türle birlikte görülür. Türkiye florasında doğal halde yetişmez.

Kullanılan Kısmı ve Bileşimi: Öncelikli olarak, mutfakta yapraklar, halk hekimliğinde kök ve kök kabukları; ayrıca, mutfakta çiçek, meyve, kök; halk hekimliğinde kök kabuklarından ve meyvelerden elde edilen uçucu yağ kullanılır.
Bileşiminde uçucu yağ, uçucu yağan içinde de safrol, phellandren, pihenden bulunur.

Tıp Folklorundaki Yeri: Safran kök kabukları ve kök özü idrar söktürücü, kan temizleyici, ağrı kesici, ateş ve yüksek tansiyon düşürücü, mikrop öldürücü, terletici, gaz giderici, damar genişletici, vücut fonksiyonlannı düzenleyici (alterative) olarak bilinir. (Ancak böbrek taşlarını kırıp eriterek döktüğü yolundaki görüşün doğru olmadığı ortaya çıkmıştır!)
Göğüs, karaciğer, böbrek, soğuk algınlığı şikayetleri için sonbaharda topraktan çıkarılan kökler kurumaya bırakılır ve kaynatılarak ya da demlenerek içilir.
İnce dalların müsilajlı özü göz rahatsızlıklarına uygulanır ya da demlenerek göğüs, karaciğer, böbrek şikayetlerine karşı içilir.
Bitkinin kök kabuklarından ve meyvelerinden elde edilen uçucu yağ böcek ısırmalarında, iltihaplı yaralarda, diş ağrılarında dışardan uygulanır. Diş macunu, boğaz temizleyici gargara ve sakız yapımlarında kullanılır.

Dikkat: Hamileler kullanmamalıdır, uçucu yağın doz aşımı tehlikelidir! İçeriğinde bulunan safrol zararlı olabilir!
Odun ve kabuktan sarı boyar madde elde edilir.
Ağacın hafif ve sarı renkli odunundan gemi, iskele, köprü gibi dış mekan mobilyaları ve ahşap eşyalar yapılır.