Instagram takipçi satın al
ListelerSağlık

Böbrek Taşı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

istanbul temizlik şirketi

Böbrek Taşı Ameliyatı Türleri Nelerdir? Nasıl Yapılır? Riskleri Nelerdir?

Böbrek taşları kalsiyum gibi bir mineral ya da ürik asit gibi atık ürünlerden oluşan sert yapılı kristaller ya da çökeltilerdir. Önce küçük boyutlu olan böbrek taşları, bunların üzerine daha fazla mineral birikmesi sonucunda daha fazla büyür ve daha ciddi şikayetlere yol açma eğilimindedirler.

Böbrek taşları, “renal kalkuli” olarak da isimlendirilir. Böbrek taşları genelde böbreğin kendisinde oluşmaya başlasa da, bazen boşaltım sisteminin herhangi bir yerinde de ortaya çıkabilir.

Böbrek taşlarının kişinin başına gelebilecek en acı verici tıbbi sorunlardan biri olduğu bilinmektedir.

Taşın yapısı ve türüne göre böbrek taşları değişik isimlerle (yaygın olarak 4 çeşit) isimlendirilmektedir.

Bazı böbrek taşları genellikle tedavi olmadan kendi başına düşerken, bazıları ise idrar yollarının herhangi bir yerine takılabilir ve ağrıya neden oldukları için de ancak cerrahi müdahale ile bulundukları yerden çıkarılabilir.

Böbrek taşlarının giderilmesi amacıyla kullanılabilecek ilaçların alternatif tedavi yöntemlerin ya da çeşitli kürlerin başarısız olması durumunda, böbrek taşlarının çıkarılmasına yönelik bir prosedür veya ameliyat gerekli olabilir.

Böbrek taşı ameliyatı böbrek taşlarının tedavisinde en son çare olarak kullanılır ve genellikle aşağıdaki durumlarda ameliyat kaçınılmaz olabilir.

  • Taş çok büyükse ve kendi başına düşmüyorsa
  • Hasta için dayanılmaz ağrılara neden oluyorsa
  • Büyümüş olan böbrek taşı böbreklerinizin dışına idrar akışını engelliyorsa
  • Böbrek taşları nedeniyle çok sayıda idrar yolları enfeksiyonu geçirmişseniz

Böbrek taşları nasıl teşhis edilir?

Böbrek taşlarının test ve teşhis edilmesi kişinin sağlık geçmişinin eksiksiz bir şekilde değerlendirilmesi ve fizik muayene ile yapılır. Yapılacak olan testler arasında genellikle aşağıdakiler yer alır.

  • Kalsiyum fosfor ürik asit ve elektrolit düzeylerinin belirlenmesi için kan testleri
  • Böbrek fonksiyonlarının nasıl olduğunu belirleyebilmek için kreatin ve kan üre azotunun değerlendirilmesi
  • Beyaz kan hücresi kan bakteri ve kristaller için idrar tahlilinin yapılması

Bunların dışında böbreklerdeki ya da idrar yollarındaki herhangi bir tıkanıklığının olup olmadığını anlayabilmek için aşağıdaki testler de kullanılabilir.

  • Karın içi röntgen
  • İntravenöz pyelografi (IVP)
  • Retrograd pyelografi
  • Böbrekler için ultrason
  • Böbrek ve karın için MR çekilmesi
  • Karın içi bilgisayarlı tomografi

Böbrek taşı ameliyatı seçenekleri nelerdir?

Böbrek taşı ameliyatı seçenekleri nelerdir?

Yukarıda da değinildiği gibi dört temel böbrek taşı türü bulunmaktadır. Böbrek taşlarının türü ve hastanın durumuna göre aşağıdaki prosedür ve ameliyatlar tercih edilebilir.

  • Şok dalgası litotripsi
  • Üreteroskopi
  • Perkütan nefrolitotomi veya perkütan nefrolitotripsi
  • Ve açık cerrahi müdahele

Şok dalgası litotripsi (SWL)

Böbrek taşlarının tedavisinde kullanılan en yaygın bir tedavi şeklidir. Küçük ve orta dereceli böbrek taşları için son derece başarılı olarak kullanılabilmektedir. Prosedürün kullanılması esnasında cildinizde herhangi bir kesik yapılmaz (noninvaziv) ve bu şekilde işlem gerçekleştirilir.

Prosedür sırasında hasta ameliyat masasına yatırılır ve işlem sırasında herhangi bir ağrı veya rahatsızlık duymamak için önceden ilaç verilir. Doktorunuz böbreklerinizdeki taş yada taşların nerede olduğunu anlayabilmek için röntgen veya ultrason çekmek isteyebilir.

Böbreklerdeki taşın yeri belirlendikten sonra doktorunuz yüksek enerji içeren şok dalgalarını vücudunuzun dışından kullanır ve bu şok dalgaları cildinizden içeriye geçer ve taşın daha küçük parçalara bölünmesine olanak sağlar.

Doktorunuz işlem sırasında stent adı verilen bir tüpü üreter adı verilen idrar yollarınıza yerleştirebilir. Böyle bir stent takılması, böbreklerdeki taşların parçalandıktan sonra idrar yollarından daha kolay geçmesine imkan tanır.

SWL işlemi yaklaşık olarak 1 saat sürer ve çoğu durumda aynı gün eve taburcu olabilirsiniz. Elbette bu prosedürün yapılması böbrek taşlarından tamamen kurtulduğunuz anlamına gelmez. Böbreklerinizdeki taşlar sadece idrar yollarından geçebilecek kadar küçük parçalara ayrılmıştır. Bu nedenle daha küçük parçalara ayrılan taşlarınızın idrar yollarına geçip, vücut dışarısına atılabilmesi için bol miktarda su içmeniz gerekmektedir. Eğer taş düşürdüğünüzün farkında olmak istiyorsanız, idrarınızı yaparken idrarınızın bir süzgeçten geçirmeyi düşünebilirsiniz.

Şok dalgalarının kullanıldığı litotripsi işleminde böbrek taşları olan hastaların yaklaşık yarısında böbrek taşlarının tümü giderilir. Fakat böbrek taşlarının tümünün giderilememesi durumunda böyle bir prosedürün tekrar edilmesi gerekmektedir.

Prosedür çeşitli yan etkilere neden olabilir. Yaygın görülen yan etkiler arasında idrarda kan ya da kramplar sayılabilir. Bu işlemin daha ciddi yan etkileri de olabilir fakat bunların meydana gelme riski çok düşüktür. Aşağıdaki yan etkiler nadiren meydana gelir.

  • Böbrek civarında kanama
  • Enfeksiyon
  • Böbreklere zarar gelmesi
  • Parçalanan böbrek taşlarının idrar akışını engellemesi

böbrek-tasi-neden-olur

Üreteroskopi

Üreter, idrar yolu anlamına gelen ve mesane ile böbrek arasındaki bir kanaldır. Üreteroskopi işleminde böbrek ve üreter de bulunan taşlar tedavi edilir. Öncelikle doktorunuz böbrek taşlarının nerede olduğunu bulmak ve çıkarmak için ince ve esnek bir araç (fiber optik teleskop) kullanır. Bir önceki işlemde olduğu gibi vücudunuzda herhangi bir kesik yapılmaz fakat bu prosedür süresince anestezi altında olduğunuz için kendinizde değilsinizdir. Buna ek olarak işlem öncesinde yaklaşık olarak 6 saate kadar herhangi bir şey yeme ve içme terk edilmelidir.

Doktorunuz gözlem aracını, mesane ve üreter aracılığıyla böbreklerinizin içerisine doğru ilerletecektir. Küçük taşlar özel olarak tasarlanmış bir sepet yardımıyla hastanın vücudunun dışarısına çekilir. Daha büyük taşların böbreklerden uzaklaştırılmasında ise böbreklerinize iletilen gözlem aracı aracılığıyla lazer kabloları (lazer teknolojisi) gönderilir ve böbrek taşları daha küçük parçalara ayrılabilir. Bu işlem yaklaşık olarak 1 ile 1,5 saat arasında sürer ve sonrasında aynı gün eve dönebilirsiniz.

İşlem sırasında doktorunuz ve birinizden mesaneye idrar akışını olanak sağlamak için idrar yollarınıza bir stent yerleştirebilir. Stent ortalama olarak sizin vücudunuzda 4 ile 10 gün arasında kalacak ve daha sonra tekrardan doktora görüneceksiniz. Üreteroskopi işlemindeki başarı oranı yaklaşık olarak %95‘tir. Bu yöntem sayesinde 1 milimetreden daha küçük olan taş parçaları çıkarılır.

İşlem sonrasında hastanın mutlaka günde en az 8 bardak su içmesi gerekmektedir, aynı zamanda durumunuza göre doktorunuz size 5 gün boyunca kullanabileceğiniz bir antibiyotik verebilir.

Üreteroskopi ameliyatı sonrasındaki meydana gelebilecek olası sorunlar aşağıdaki gibi olabilir.

  • Enfeksiyon
  • Üreterin daralması
  • Kanama meydana gelmesi

Perkütan nefrolitotripsi

Böbrek taşlarının tedavisinde kullanılan önemli bir prosedürdür ve “kapalı böbrek taşı ameliyatı” olarak da isimlendirilir. Taşlarınızın büyük olması ya da litotripsi işleminin yeteri kadar taşlarınızı parçalanmaması durumunda bu seçenek hastanın koşullarının tedavi edilmesi amacıyla kullanılabilmektedir.

Bu işlemde böbrek taşlarına ulaşmak ve onların yüksek frekanslı ses dalgaları ile parçalanması amacıyla küçük bir tüp kullanılır. Ameliyat sırasında uyanık olmanızı önleyecek anestetik bir madde verilir. Cerrahınız bel ya da yan bölgenizden küçük bir kesi yapacak ve bu kesik içerisinden ince bir gözlem aracı yerleştirecektir.

Bu aşamadan sonra doktorunuz bu ameliyatı iki şekilde sürdürebilir.

  • Böbrek taşının bir tüp aracılığıyla çıkarılmasını sağlayabilen işlem olan nefrolitotomi
  • Böbrek taşlarınızın parçalanması için ses dalgalarının ya da lazerin kullanıldığı ve bunun ardından bir vakum makinesi yardımıyla dışarı çıkarıldığı nefrolitotripsi

Perkutan nefrolitotripsi işlemi yaklaşık olarak 20 ile 45 dakika arasında sürer ve ameliyat sonrasında bir ya da iki gün hastanede kalmanız gerekebilir. Birçok hastaya idrarın boşaltımını yardımcı olabilmesi amacıyla stent takılır ve bu stentin birkaç gün boyunca böbrekte kalması istenebilir.

Doktorunuz, yaptığı işlem sonucunda böbreklerinizde herhangi bir taş parçasının kalıp kalmadığını anlayabilmek için birkaç hafta içerisinde röntgen ya da ultrason çekmek isteyebilir. Çıkarmış olduğu böbrek taşlarını bir laboratuvara gönderebilir ve hangi maddeden ya da hangi türden oluştuğunu öğrenebilir.
Diğer ameliyatlar gibi bu ameliyatında çeşitli riskleri bulunmaktadır. Yaygın riskler sıklıkla aşağıdaki gibidir.

  • Enfeksiyon gelişimi ve ateş
  • Kanama
  • Mesane, bağırsak, idrar yolları, böbrek veya karaciğerde hasar oluşumu

Böbrek taşları için açık cerrahi girişim

Böbrek taşlarının tedavisinde açık cerrahi müdahele nadiren gerçekleştirilir. Taşın çok büyük olması, başka müdahalelere cevap vermemesi ya da parçalanmaları mümkün olmamaları durumunda açık ameliyat kaçınılmaz bir seçenek olabilir. Böbrek taşları için ameliyat seçeneği aşağıdaki durumlarda da yapılabilmektedir.

  • Böbrek taşının bir tanesinin idrar yollarını tıkaması ve orada yapışmış konumda kalması
  • Hastanın çok acı çekiyor olması
  • Böbrek taşının idrar akışını engellemesi
  • Hastada kanamanın ya da enfeksiyonun olması

Açık ameliyat sırasında doktorunuz size uyumanızı sağlayacak şekilde genel anestezi yapılır. Cerrahınız belinizin yan taraflarında ve böbreğinizin içinde küçük bir kesi yapacaktır. Ulaştığı taşı açmış olduğu kesikten dışarı çıkaracak ve idrarınızı boşaltımını yardımcı olabilmek için idrar yollarına bir stent yerleştirecektir.

Yapılan işlem açık bir ameliyat olduğundan dolayı doktorunuzun uygun gördüğü süre kadar -ki genellikle bu birkaç gündür- hastanede kalmanız gerekebilir. Açık ameliyat sonrası tam olarak iyileşme yaklaşık olarak 4 ile 6 hafta arasında sürebilir.
Böbrek taşları için herhangi bir cerrahi operasyona girmeden önce doktorunuzla o operasyonun riskleri ve faydaları konusunda konuşunuz. Özellikle aşağıdaki soruları doktorunuza sormayı unutmayınız.

  • Olacağınız ameliyatının yan etkileri nelerdir?
  • Böbrek taşınızı hangi ölçüde tedavi edecek ve böbrek taşlarından tamamen kurtulacak mısınız?
  • Ameliyat sonrasında hastanede ne kadar kalmanız gerekiyor?
  • Ameliyat sonrasında ağrınız olacak mı ve ağrının giderilmesi için size ne verilecek? Herhangi bir ilaç reçete edilecek mi?
  • Ameliyatın tekrarlama olasılığı var mı?

Böbrek Taşı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Böbrek taşlarının türleri nelerdir?

Böbrek taşlarının her türü aynı kristallerden oluşmaz. Genel başlık olarak 4 farklı böbrek taşı tipi bulunmaktadır ve bunların özellikleri aşağıdaki gibidir.

Kalsiyum türü böbrek taşları

Kalsiyum taşları böbrek taşlarının en yaygın olan türüdür. Yaygın olarak kalsiyum oksalat, fosfat ya da maleat isimli maddelerden oluşmuşlardır. Oksalat bakımından zengin gıdaların az miktarda tüketilmesi böbrek taşlarının bu türünün gelişme riskini azaltabilir. Yüksek oksalat içeren besinler arasında patates cipsi, fıstık, çikolata, pancar ve ıspanak sayılabilir.

Ürik asit türü böbrek taşları

Ürik asit türü böbrek taşları kadınlardan ziyade erkeklerde daha yaygın olarak görülür. Çoğu durumda idrarın aşırı asidik olması durumunda gelişir. Pürin içeren yiyecekler bakımından zengin bir diyet kullanılması idrarınızdaki asit düzeyini artırabilir. Pürinler balık, kabuklu deniz hayvanları, ve et gibi protein bakımından zengin gıdalarda bulunan renksiz bir maddedir.

Strüvit tipi böbrek taşları

Bu tür taşlar, çoğu durumda idrar yolları enfeksiyonu geçiren kadınlarda yaygındır. Bu taşlar büyük olabilir ve idrar yollarını tıklayabilir. Bunun yanı sıra strüvit türü taşları, bir böbrek enfeksiyonunun sonucu olarak ortaya çıkabilir. Altta yatan enfeksiyonun tedavi edilmesi bu tür taşların oluşumunun önüne geçebilir.

Sistin türü böbrek taşları

Diğerlerine göre daha nadiren görülür. “Sistinüri” adı verilen genetik bozukluk sonucunda ortaya çıkar ve hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilir. Sistin normalde vücutta doğal olarak bulunan bir asittir ve bu tür taşları olan hastalarda böbreklerden idrarın içine sızma gösterir.

Kimler böbrek taşı riski taşıyor?

Böbrek taşlarının oluşumunda ki en büyük risk faktörü günlük 1 litreden daha az idrar yapmaktır. Bunun oluşumuna zemin hazırlayan en büyük koşul ise yeteri kadar su içmemek ve su içtiğinizi zannettiren idrar söktürücü özellikteki sıvıların alınmasıdır. Buna ilaveten çeşitli böbrek sorunlarına sahip olan prematüre yani erken doğan bebeklerde de böbrek taşları sık sık görülebilmektedir.
Böbrek taşları özellikle 20 ile 40 yaşları arasındaki insanları daha fazla etkisi altına alır. Yanı sıra farklı faktörler de bu taşların gelişimine katkıda bulunabilir. Örneğin Afrika kökenli Amerikalı olmak ve kadınlardan ziyade erkek cinsiyetinde olmak böbrek taşı gelişme riskini yükseltmektedir. Geçmişinde böbrek taşı öyküsü bulunan anne ve babalarının çocukları olmak da o kişi de böbrek taşlarının oluşum riskini artırabilmektedir. Bunların dışında aşağıdaki faktörler de böbrek taşı oluşma riskini artırabilir.

  • Dehidrasyon ya da vücudun susuz kalması
  • Obezite ya da aşırı kilolu olmak
  • Şeker tuz ya da yüksek protein içeren bir diyet kullanmak
  • Hiperparatiroid sorununun olması
  • Gastrik bypass cerrahisi geçirmek
  • Kalsiyum emilimini artıran inflamatuar bağırsak hastalığına sahip olmak
  • İdrar söktürücüler, nöbet önleyici ilaçlar ve kalsiyum esaslı asitlerin kullanılması

İlginiz Çekebilir

Serkan Kara

27 Yaşındayım ve Ankara'da yaşıyorum. ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği bölümünden mezun oldum, genelde takip ettiğim konularda ki fikirlerimi burada yazılarımla sizlere aktarmaya çalışıyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu