Kafeinin Artı ve Eksileri Nelerdir?

Birçoğumuz genelde iki farklı kutba ayrılıyoruz; kahve sevenler ve çay sevenler. Tabii bunların arasında bir de gazlı içecek sevenler yer alıyor. Buna rağmen kahve, daha doğrusu kafein hakkında pek çok şehir efsanesi yer alıyor ve hangisine inanacağınızı bilemiyorsunuz.

Kafein Araştırmalarını Anlamak

Birçok tıbbi kılavuz ve tavsiye, araştırma sonuçlarına göre düzenlenir. Bu yüzden de saygıdeğer doktorlar ‘Kilo vermek için Acai üzümü yiyin’ diyerek geçmezler. Tavsiyelerde bulunurken, ellerindeki bilimsel verileri dikkate alırlar.

Aynı zamanda iyi araştırmalar olduğu gibi, iyi olmayanları da vardır ve hangisine güveneceğinizi bilmeniz gerekir. Bir araştırmada olması gereken temel özellikler şu şekildedir;

• Araştırmanın geniş bir denek grubuna sahip olması
• Araştırmada bir ‘kontrol’ grubu olması (plasebo etkisi için)
• İki tarafın da ‘kör’ olması (yani araştırmacılar da, deneklere hangi bileşenlerin verildiğini bilmemeli)
• Araştırmada kafa karıştırıcı faktörler olmamalı

Dolayısıyla, bir tıbbi araştırmayı incelerken bu özelliklere dikkat etmenizi öneririz. Kafein hakkında yapılan araştırmaların büyük bir kısmı ise gözlemsel şekilde gerçekleşiyor. Yani bir grup insan kafein tüketiyor ve belli bir süre izleniyorlar. Ortada herhangi bir kontrol grubu bulunmuyor, araştırmacılar kimin kafein tükettiğini, kimin tüketmediğini bilmiyor. Bu yüzden de ortaya ‘Kafa karıştırıcı faktörler’ çıkıyor.

Kesin olarak bildiğimiz şey ise kafeinin birden fazla organı, farklı şekillerde etkilediğidir. Bunların arasında beyin, kalp, mide-bağırsak sistemi ve hatta metabolizmamız dahi bulunur. Şimdi de kafeinin artı ve eksi yönlerini tartışalım.

Kafeinin Artı ve Eksileri Nedir?

Dünyada en çok kahve tüketilen ülkelerin başında Finlandiya, Norveç ve İzlanda geliyor. Türkiye’de insanlar kişi başı ortalama yıllık yarım KG kahve içerken, aynı zamanda çay, kola, çikolata ve enerji içeceklerinden de kafein alınıyor. Tıp çevrelerinin yaptığı araştırmalara göre, günde 400 mg civarında kafein tüketmek zararsız ve bu da yaklaşık 3 kupaya denk geliyor.

Kafeinin Artı Yönleri

• Kafein dikkatinizi ve odaklanma yeteneklerinizi arttırabilir. Özellikle jet lag yaşadığınızda ya da uykusuz çalıştığınızda kahve içmek iyidir. DEHB sorunu yaşayan pek çok yetişkin, kafein tüketerek kendi kendilerini tedavi etme yoluna giderler.
• Kafein aynı zamanda atletik performansınızı da etkileyebilir.
• Parkinson hastalığının ortaya çıkma riskini azaltır.
• Alzheimer hastalığına karşı savunma sağlar.
• Kalp krizi gibi kardiyovasküler hastalıkları önler.
• Diyabet oluşma riskini azaltır ve insülin direncini azaltır.
• Kabızlığı düzeltir.
• Karaciğere iyi gelir. Araştırmalara göre kafein tüketimi, olası alkol sirozunu ve Hepatit C gelişimini engelliyor.
• Günde 2-3 fincan kahve içmek, genel ölüm risklerini de azaltır.

Kafeinin Eksi Yönleri

• Düzenli kahve içenler, bıraktığında migren ya da baş ağrısı yaşayabilir ve ters etki yapar.
• Anksiyeteyi ve panik atağı tetikleyebilir.
• Kalp çarpıntısı yaratabilir.
• Uykuyu bölebilir, uyumanızı zorlaştırır.
• Kalsiyum emilimini zorlaştırır. Bu yüzden özellikle hamile kadınlara önerilmez.
• İdrara çıkma sürenizi kısaltır, aynı zamanda idrar miktarınız artar.
• Kan basıncını geçici süre arttırabilir.

Kafein Gerçekleri

Mutlaka kafeinin, kahvenin etkileri hakkında şimdiye kadar internette pek çok şey okudunuz. Maalesef bunların ciddi çoğunluğu kanıt olmadan sunuluyor. İşte bazı gerçekler;

• Kafeinin kansere yol açtığı ya da kansere iyi geldiği yönünde bir kanıt bulunmuyor. Şimdiye kadar yapılan araştırmalar daima tutarsızdı ve sonuçlar güvenilmezdi.
• Kafein ve kolesterol artışı arasında da bir bağlantı bulunmuyor.
• Kafein sadece plasentayı geçmiyor, aynı zamanda hamile kadınların kan dolaşmında da daha uzun süre kalıyor. Bu yüzden teorik olarak cenin gelişimini yavaşlattığını söyleyebiliriz. Dolayısıyla hamile kadınlara günde 200 mg’den fazla kahve tüketimi önerilmez.

Özetlersek, bazen medyanın yansıttığı gibi kahve kötü bir ürün değil ve sağlığa da oldukça yararı var. Tabii aynı zamanda kimi durumlarda sorun yaratabiliyor. Dolayısıyla tüketimine dikkat etmeli ve günde 3-4 fincanla sınırlandırmalısınız.