Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
Obsesyon nedir? Obsesyon kişinin rahatsız edici bulduğu, ısrarcı, sıkıntı yaratan, yineleyici, istem dışı, tehdit edici düşünce, dürtü ya da düşlemlerdir. Kompulsiyon nedir sorusunun cevabı ise, Kompulsiyon obsesyon tehditine karşı kişinin gerçekleştirmek zorunda hissettiği tekrarlayın, katı kurallı, törensel davranışlardır. Örneğin; kişi kapının tokmağına dokunduğunda mikrop kaptığını düşünür (obsesyon), bu düşünceden kurtulup rahatlamak için defalarca elini sabunla yıkayabilir (kompulsiyon). Takıntılı durumun düşünsel boyutu obsesyonları, davranışsal boyutu kompulsiyonları oluşturur. Obsesyon ve kompulsiyonlarla kendini gösteren yoğun kaygı durumlarına ise obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) denmektedir. OKB’de kişi, anlamsız. ısrarcı, istem dışı ve kontrol edilemez obsesyon lar geliştirir ve bundan kurtulmak için kompulsiyonları kullanır kişi obsesyonlarının mantık dışı olduğunun farkındadır; ancak obsesyonlarını kontrol edemez. Sık karşılaşılan bazı obsesyon ve kompulsiyon türleri şöyledir:
• Kirlenme obsesyonuna karsı temizlenme kompulsiyonu örneğin, kağıt para sayan kişi kendisine mikrop bulaştığını düşünerek defalarca elini yıkayabilir.
• Aşırı kuşku obsesyonuna karsı kontrol etme kompulsiyonu: Örneğin, kişi evden çıkarken tüpü kapattığından emin olmadığı iyin eve donüp tüpü defalarca kapatabilir.
Herkeste zaman zaman OKB benzeri belirtiler gözlenebilir Ancak OKB olanlarda bu belirtiler oldukça ciddi, şiddetli, yoğun ve gündelik işlevselliği bozacak niteliktedir. OKB, geçmişte bir yetişkin bozukluğu olarak bilinmekteydi, günümüzde çocuklarda da görüldüğü fark edilmiştir. Çocuklarda OKB oranının sanılandan daha yüksek olduğu saptanmıştır (yaklaşık %1). Ender olarak çok erken yaşlarda da rastlanmakla birlikte, çocukluktaki başlangıcı ortalama 9-16 yaş arasındadır. OKB olan yetişkinlerin yansında bozukluk belirtileri çocukluk ve ergenlik döneminde başlamaktadır. Yukarıdaki belirtilerin gözlenmesi durumunda mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
