ASR sistemi (Anti Schlupf Regelung) yani çekiş kontrol sistemi, Almanca kökenli 3 kelimenin kısaltılmış hali olup, bu sistem araçlarda bulunan bir frenleme mekanizması olarak çalışmaktadır. Bu mekanizma motorlu araçlarda sıklıkla meydana gelen patinaj adı verdiğimiz bir duruma karşı geliştirilmiştir. Sadece ABS (Kilitlenme Karşıtı Frenleme Sistemi)’nin bulunduğu araçlarda çalışmaktadır. Bu sistem iki farklı gruba ayrılarak inceleniyor. Diğer gruptaki mekanizma ise, TCS ( Traction Control System) şeklinde ifade ediliyor.
Bilindiği üzere arabalarda patinaj oluşumunun temel sebebi güçlü motorlardır. Bu motorların gücü nedeniyle oluşan bu problemin giderilmesi için bir çok çalışma yapılmıştır. Bir çok hasara ve kazaya neden olan bu problem ASR sistemi ile çözüme kavuşturulmuştur.
ASR ve TCS sistemleri farklı iki grupta incelense de temelde çalışma prensipleri aynıdır. Bilindiği üzere arabalar kalkarken patinaj çekebiliyorlar. Normal şartlarda bu durumdaki bir araç ile ASR ve TCS takılı araçların kalkma hızları bir olmayacaktır. Yani bu sistemlerin takılı olduğu araçlara daha yavaş ve kontrollü bir kalkış sergileyecektir.
1. Anti Patinaj Sistemi Hangi Parçalarla Çalışır
ABS Hidroliği (Kilitlenme Karşıtı Frenleme Sistemi) : ABS sistemi araçların 4 tekerini de kapsayan ve etki eden bir sistemdir. Her tekerde ayrı bir bağlantısı olan ABS, her lastik için fren basıncı kontrolü sağlar. Kontrolü gerçekleştiren elemana ise valf adı verilmektedir.
Bu mekanizmalar sayesinde araç patinaj yapma tehlikesi yaşadığında anında müdahale edilir ve tehlike kaldırılarak aracın ters bir hareket yapması önlenir. Bu sayede sürücü için daha kontrollü ve konforlu bir sürüş sağlanabilir.
Tekerlerde bulunan hız algılayıcıları : Tekerler bazen hız ayarlaması konusunda problem yaşayabiliyor. Sistemdeki arızalar nedeniyle sürücü tarafından hissedilemeyecek bir durumda da olsa bazı tekerler düzensiz bir hızda seyredebiliyor.
Bu durumun fark edilmemesi ve ilerlemesi hem arabanın dengesini bozuyor hemde sürücü için tehlike arz ediyor. Geliştirilen hız kontrol sistemi sayesinde araçların her tekerinde hız algılayıcıları bulunmaktadır. Bunlar sayesinde hangi tekerin düzensiz bir hızda seyrettiğini tespit edebilirsiniz.
ABS Elektronik Kontrol Ünitesi : Yönetici ve bilgi depolayıcı özelliği bulunan bu sistem sayesinde yukarıda bahsettiğimiz arızaları görmeniz mümkündür. Sistemde atılması gereken adımlar, bu kontrol ünitesinde kayıtlı talimatlar doğrultusunda tespit edilir ve adımlar atılır. Örneğin araç patinaj çekmeden önce bu sistem hareketi algılar ve kontrollü kalkışı gerçekleştirir. Pedal, yakıt ünitesi, ateşleme sistemi ve yakıt kontrol valfi de bu üniteye bağlı elemanlardır.
2. Anti Patinaj Sisteminin Çalışma Prensibi
Anti patinaj sisteminin bulunduğu araçlarda, normal seyir halinde iken veya durup kalkarken aracın ASR sistemi devreye girer ve aracın patinaj çekmesini engeller. Özellikle karşı şeride -U- dönüşü yapan araçlar sıklıkla bu durumlar karşılaşabiliyor. Sensörler sayesinde hareketi algılayan sistem aracın patinaj çekmesini engeller ve normal hızda kalkış yaparak savrulmayı önler. Tehlikeli bir durumun oluşmaması için bu sistemler adeta hayat kurtarıcı niteliktedir. Yine de çok güçlü motorlarda anti patinaj sistemi yetersiz kalabiliyor. Bu durum için uzmanlar motor gücünün düşürülmesi önerisinde bulunuyorlar.
3. ASR Sistemi Nasıl Kapatılır?
ASR sisteminin devre dışı bırakılabilmesi için aracın iç tarafında bulunan ABS hidroliği butonuna asmanız gerekmektedir. Bu sayede sistemi kapatarak istediğiniz sürüş seçeneğine kavuşabilirsiniz.
ASR sistemi her ne kadar konforlu ve güvenli bir sürüş sunsa da, araç kullanıcıları farklı düşüncelerde olabiliyor. ABS sistemi bazı sürücüler için rahatsız edici olarak ifade ediliyor. Bu nedenle bazı sürücüler bu sistemi devre dışı bırakmak için girişimde bulunuyorlar.
4. Çekiş Kontrol Sistemi Ne Tür Avantajlar Sunar?
ASR sistemi araçlarda bir çok risk potansiyelini ortadan kaldırıyor. Özellikle kaygan zeminlerde yani buzlu, toprak, taşlı, ıslak vb. yerlerde ve dönüş yaparken araçlar büyük tehlike altındadırlar. Çünkü bu tür zeminlerde araçlar ani bir şekilde pedal basımında savrulabilir ve istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Ancak bu sistem sayesinde bu tür problemler daha güvenli bir şekilde aşılabiliyor. Bu sitemin faydalarını sıralamak gerekirse;
- Araçlarda daha güvenli bir sürüş sağlar,
- Kaygan zeminlerde konforlu ve güvenli bir sürüş,
- Virajlarda savrulmalar engellenir,
- Yolun kaygan zeminine rağmen rahat bir kalkış sunar,
- Lastiklerin daha uzun kullanımı söz konusu olur,
- Sistemi istediğiniz zaman devreden çıkarabilirsiniz,
- Debriyaj balatası, aks, şanzıman gibi bir çok elemanın ömrünü uzatır,
- 80 santigrat derece ısıda ve 40 santigrat derece soğuk havada çalışabilir şeklinde ifade edilebilir.
Bu yazımızda sizlere ASR sistemleri ile ilgili bir yazı derledik. Bu sayede bir arabada ASR sistemi nedir, nasıl çalışır ve yararları nelerdir gibi bir çok sorunun cevabını bulabilirsiniz. Özellikle ASR sistemine sahip olan bir aracı neden almanız gerektiğini bu sayede tespit edebilir ve yorumlayabilirsiniz.
Yazımız derlenirken bilgiustam, wikipedia, mynet internet sitelerinden kontrol sağladık. Yazımızın derlenmesinde bizlere katkı sağlayan bu sitelere teşekkürü bir borç biliriz.
