1.Sınıf 1 Dakikada Kaç Kelime Okumalı?

1. Sınıf 1 dakikada Kaç Kelime okumalı?

1.sınıf  öğrencileri 1 dakikada kaç kelime okumalı sorusunun cevabını hem öğrenci hem veli hem de öğretmen açısından önem arz eden ve aynı zamanda hassas davranılması gereken bir konu olarak görüyorum. Nedenlerini detaylarıyla birlikte inceleyelim.

Bu yazıyı ilkokul birinci sınıfların okuma hızları özelinde ele almış olsam bile, diğer sınıflar için de aynı şeyler hemen hemen geçerlidir. O yüzden burada ele alınan hususlar 2. 3. 4. 5. sınıflar ve üzeri için de geçerlidir diyebiliriz.

Öncelikle 1. sınıf öğrencilerinin 1 dakikada kaç kelime okuduklarının nihai değerlendirilmesi yılsonunda yapılmalıdır. Fakat dönem içerisinde de zaman zaman küçük ölçümler yaparak test edilmelidir ve ona göre adımlar atılmalıdır.

Genel olarak 1. Sınıftan 5. Sınıfa kadar öğrencilerin ortalama olarak 1 dakikada kaç kelime okumaları gerektiği aşağıdaki gibi olmalıdır diyebiliriz:

1. Sınıfın Sonunda: 45 – 70 kelime aralığında
2. Sınıfın Sonunda: 60 – 80 kelime aralığında
3. Sınıfın Sonunda: 80 – 95 kelime aralığında
4. Sınıfın Sonunda: 90 – 100 kelime aralığında
5. Sınıfın Sonunda: 100 – 120 kelime aralığında

Bu listede verilen değerler ortalama değerlerdir. Yani sağlıklı bir öğrenciden yılsonunda, karne aldığı zaman 1 dakikada okuması beklenen kelime değerleridir. Fakat yine de öğrencilerin bireysel farklılıkları göz önüne alınarak bir değerlendirme yapılmalıdır. Ona göre hareket edilmelidir.

1. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Hızı Nasıl Ölçülür?

Okumaya yeni başlayan birinci sınıf öğrencisi için velisi ya da öğretmeni süre tutup ölçmelidir. Öğretmen birden fazla öğrenciyle muhatap olduğu için sonuçları takip etmekte zorlanabilir. Burada velinin devreye girerek çaba göstermesi daha iyi olacaktır.

Okuma hızının hesaplanması için “1 dakikada kaç kelime okunur” başlıklı diğer yazıdan da faydalanabilirsiniz.

Fakat burada kısaca bahsetmek gerekirse çocuğun yaşına uygun olan bir metin verilir ve 2 dakika boyunca okuması istenir. 2 dakika sonunda çocuğun okuduğu tüm kelimeler sayılır ve çıkan sonuç ikiye bölünür. Çıkacak olan sayı çocuğun bir dakikada kaç kelime okuduğunu gösteren sonuçtur.

Burada çocuğa stres yaptırılmamalıdır. Yani bir yarış şeklinde değil de normal bir seyir içerisinde okumasını sağlayacak şekilde rahat olması sağlanmalıdır.

Bu ilk okumada ortaya çıkan sonuç önemlidir ama tam belirleyici değildir. Sadece bir yere not edilip beklenmelidir. Aradan geçen 1-2 ayın sonunda bu şekilde bir ölçüm daha yapılmalıdır ve ilk ölçümle arasındaki fark kıyaslanmalıdır.

Eğer ilk okuyuşa göre bir artış söz konusu ise öğrenci teşvik edilip okuması desteklenmelidir. Fakat okumada bir ilerleme söz konusu değilse telaşa kapılmadan gerek veli ile gerekse öğretmen ile görüşülüp ortak hareket edilmelidir.

Öğrencinin takıldığı ve sorun yaşadığı noktalar belirlenerek çözüm aranmalıdır. Okuma hızının artırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Yılsonunda, yani 1. Sınıfın sonuna gelindiğinde yukarıdaki gibi bir ölçüm daha yapılmalıdır. Eğer öğrenci kendi yaşına uygun olan bir metinde 40-70 kelime aralığında okuyorsa normal bir gelişim gösterdiği kabul edilmelidir.

1. Sınıflarda Okuma Hızı Nasıl Artırılır?

Normal bir okuyucu olarak bizler bir kelimedeki heceleri teker teker okumayız. Bir bütün olarak görüp algılarız ve öyle okuruz. Örneğin “kalemlik” kelimesini tek bakışta okuyup algılarız ve anlarız. “Ka-lem-lik” şeklinde heceleyerek okumayız.

Fakat okumayı yeni öğrenen bir öğrenci önce harfleri ve sesleri öğrenir sonra harfleri birleştirerek heceler oluşturmaya başlar, sonra yukarıdaki gibi heceleyerek okur. Sonrasında ise kelimeleri bütün olarak algılar ve öyle okumaya başlar.

Okumayı yeni öğrenen çocuğun gelişim aşaması aşağıdaki gibidir;

Harflere karşılık gelen sesleri öğrenme > sesleri birleştirme > hece oluşturma > heceleri birleştirme > kelime oluşturma > kelimeyi bir bütün olarak görebilme

Okumayı öğrenmiş her birey “kelimeyi bir bütün olarak görebilme” yetisine sahiptir. Yani birinci sınıf öğrencilerinden de “kelimeyi bir bütün olarak görebilmeleri” beklenir.

Bunu başarabilmenin en önemli yöntemi çocuğun bolca metin okumasıdır. Heceleyerek okuyan birinci sınıf öğrencisi bir süre sonra okumaya devam ettikçe bazı kelimeleri kalıp olarak öğrenecektir. Bir zaman sonra da benzer kelimeleri sürekli okuduğu için artık o kelimeleri gördüğünde hecelemeden tek seferde okuyacaktır.

Çocuklar ne kadar çok metin okurlarsa kelime hazineleri de o kadar çok gelişecektir ve en nihayetinde kelimeleri harf olarak değil, bir bütün olarak algılayacaklardır.

Bugün herhangi bir “hızlı okuma” kursunda, hızlı okumanın temeli olarak da bu yukarıda bahsettiğim “bütüncül bakış” öğretilir. Yani okurken teker teker kelimeler değil, bir bütün olarak kelime gruplarının hatta paragrafın tek seferde okunması öğretilir. Bu seviye okumanın üst seviyedir ve geliştikçe okuma hızı da artar.

Bireysel Farklılıklara Dikkat Edilmelidir

İnsan olmanın bir gereği olarak her birimizin bireysel farklılıkları vardır. Bu durum 1. Sınıf çocukları için de geçerlidir. O yüzden 1. Sınıf öğrencilerinin dakikada kaç kelime okuduğu ölçülürken bu farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır.

Bazı öğrenciler daha kolay ve çabuk algılayıp, daha hızlı okuyabiliyorken bazı öğrenciler biraz daha yavaş algılayıp daha yavaş okuyor olabilirler. Böyle bir durumda çocuklar asla  kıyaslanıp yarıştırılmamalıdır. Onun yerine çocuğun anlayarak okuması ve aynı zamanda biraz hız kazanması için çeşitli etkinlikler yapılmalıdır.

Unutulmamalıdır ki her çocuk özeldir ve kendince bir öğrenme metodu vardır. Kimisinin sözel zekası gelişmeye müsaitken kimisinin de sayısal zekası gelişmeye müsaittir. O yüzden zamana bırakılmalı ve öğrenmesi için destek olunmalıdır.

Özellikle velililer, “çocuğum az yavaş okuyor” diye bir telaş içerisinde olmamalıdırlar. Çünkü okuma hızı çalışma ile zaman içerisinde gelişen bir durumdur.

Çocuğu sıkmadan, zorlamadan, sevdiği konulardaki metinler getirerek ekstra okumalar yaptırmak suretiyle bu okuma hızı artırılmaya çalışılmalıdır.

 Hızlı Okumak mı? Anlayarak Okumak mı?

1. sınıf öğrencileri için bir dakika içinde çok fazla kelime okumaları bir ölçüt değildir. Aynı zamanda çok yavaş okumaları da istenen bir durum değildir. Bu ikisinin ortasında olmalıdır.

Bu öğrenciler için olması gereken şey ortalama bir hızda okuyup, aynı zamanda okuduğunu anlamalarıdır. Yani önemli olan “aşırı hız” değil ortalama bir hızda “anlayarak okuma” olmalıdır.

Diğer yandan çok yavaş ve heceleyerek okumak da anlamayı zorlaştıran durumlardan birisidir. O yüzden orta bir hız bulunmaya çalışılmalıdır.

En nihayetinde birinci sınıf bittiği zaman olması beklenen durum hem ortalama bir hızda okumak hem de okuduğunu anlamaktır. Zira okuduğunu anlamadıktan sonra 1 dakikada yüzlerce kelime okumasının hiçbir önemi olmayacaktır.

“Servet ister misiniz? Gidin bir kitap okuyun.”

Okumayı Sevdirmek Esas Olmalıdır

Burada birinci sınıflar için dakikada kaç kelime okumaları gerektiği üzerinde açıklama yapıyoruz fakat bence esas olan çocuğa “okuma sevgisini” bu yaşlardan itibaren kazandırmak olmalıdır.

Eğer küçük yaşlardan itibaren okumayı severse, ister yavaş okusun ister hızlı okusun hiç fark etmeksizin, çocuk için en büyük iyilik yapılmış olur.

Zira okumayı seven birisi okuduğu kitaplar sayesinde kendi benliğini geliştirmede, doğru ile yanlışı ayırt etmede, farklı dünyaları, farklı fikirleri, farklı insanları tanımada çok büyük ilerlemeler kaydetmiş olacaktır.

Okumayı sevmek pek çok kapıyı açan sihirli bir anahtar gibidir. Nitekim günümüzde ve tarihte önemli başarılar elde etmiş insanların hayatlarına baktığımız zaman okumanın onların hayatlarında önemli bir yer tuttuğunu görürüz.

Diğer yandan okumak, sadece maddi başarılar elde etmekten de öte kişinin hakiki anlamda “insan” olmasında çok etkilidir. İyi bir insan olma noktasında okumak tek başına yeterli olmasa bile oldukça önemlidir.

İster veli, ister öğretmen olsun bu noktada çocuğu hem anlayarak hızlı okuma noktasında desteklemeli hem de ona okuma sevgisini ve kitap sevgisini kazandırma noktasında elinden geleni yapmalıdır.

“Okuma ihtiyacı bir barut gibidir. Bir kez tutuşunca artık sönmez.”

1. Sınıflarda Hızlı Okuma Yarışması Yapmak Doğru mu?

Bizler küçükken öğretmenimiz sınıfta zaman zaman hızlı okuma yarışmaları düzenlerdi. Süre tutar ve bu sürede okumamızı isterdi. Daha sonrasında herkes okuduğu kelimeyi sayar ve ona göre bir birinci belirlenirdi.

Böyle bir yarışma elbette iyi niyetli olarak yapılmaktaydı. Şuan bazı okullarda da bu tür etkinliklerin yapıldığını duymaktayız. Elbette öğretmenlerimiz bunu iyi niyetli olarak yapıyorlar. Çocukları okuma konusunda teşvik etmek için yapıyorlar.

Fakat böyle bir yarışma yapılırken dikkatli olunmalıdır. Zira iyi okuyan öğrenciler için bu durum olumlu etki yaparken, okuması zayıf olan öğrencilerin hevesi kırılabilir, okumaktan uzaklaşabilirler.

Herkesin içinde böyle bir yarışma yapmak yerine, yazının en başında belirttiğim gibi, her öğrenciyi bireysel olarak ölçüp – değerlendirmek, süreci kontrol etmek daha doğru olacaktır.

Sonuç Olarak

Öğrenciler kaçıncı sınıfta olursa olsunlar okuma noktasında gelişmeleri için gereken çaba gösterilmelidir. Özellikle 1. Sınıftan itibaren dakikada kaç kelime okuduğu takip edilip çocuk desteklenirse ilerleyen yıllarda bunun faydasını daha çok görecektir.

“Kitapsız yaşamak; kör, sağır ve dilsiz yaşamaktır.” K. Atatürk