Yaşar Kemal’in En büyük Eseri İnce Memed

Türkiye’nin yaklaşık 100 yıllık tarihi pek çok olayla doludur. Tarih kitapları iktidarlar tarafından kaleme aldırıldığı için toplumun asıl tarihi özellikle roman ve hikayelerde karşımıza çıkmaktadır. Toplumcu gerçekçi yazarlar kaleme aldıkları eserlerle halkın içinde bulunduğu yaşam koşullarını, zorlu hayat mücadelelerini edebi bir dille kaleme almışlardır. Bu yüzden Türkiye’nin cumhuriyet tarihinden bu yana kat ettiği (edemediği) mesafeyi, yaşadığı toplumsal olayları, siyasi olayları, dini olayları edebiyatçıların eserlerinde görmek mümkündür.

Yakın zamanda dünya genelinde yeni bir akım olarak edebi eserlerden tarih oluşturma geleneği ortaya çıkmıştır. Akademisyenler, edebiyatçıların edebi kurgu adı altında dönemsel olayları tarihçilerden çok daha doğru ve gerçekçi anlatabileceğini savunmaktadırlar. Bu konuda pek çok eser de yazılmıştır.

Türkiye açısından özellikle cumhuriyetin ilk yıllarını, Anadolu insanını yansıtan en güzel örnekler romanlardır. İnce Memed romanı da Yaşar Kemal’in Türk ve dünya edebiyatına kazandırmış olduğu en önemli eserlerdendir. Günümüzde 4 setlik bir kitap halinde baskıları yapılan İnce Memed cumhuriyet döneminin ilk yıllarında, Çukurova köylüsünün ağalık sisteme duyduğu öfke ve isyanı destansı bir şekilde anlatmaktadır.

İnce Memed Romanında Anlatılanlar

İnce Memed’te anlatılan olaylar cumhuriyetin ilk yıllarında geçmektedir. Cumhuriyet yeni kurulmuştur. Fakat köylülerin feodal sistem içerisindeki ezilmesinin nedeni olan ağalık hala Çukurova’da devam etmektedir. İnce Memed anasıyla birlikte Değirmenoluk Köyünde yaşamaktadır ve bu köy ile bölgedeki beş köyün daha sahibi Abdi Ağa’dır. Abdi Ağa köylülerin üzerinde tamamen kendi koyduğu yasalarla hüküm sürmekte, kendi belirlediği töreleri acımasız ve gaddarca hayata geçirmektedir. Sahibi olduğu topraklarda adeta devlet de odur, yaratan da.

İnce Memed Ağanın tarlasında ırgat olarak çalışırken yaşadığı zorbalık ve zulümlere dayanamayarak köyünü terk etmeye karar verir. Ağanın durumdan haberdar olmasıyla birlikte İnce Memed’in geri döndürmeye zorlar ve Memed ve anası Döndü o yıl zor bir kış geçirmek zorunda kalırlar. Memed’in sevgilisi Hatçe rızası olmadan Ağanın yeğeni ile evlenmeye zorlanır. Bunun üzerine Hatçe ile İnce Memed köyden kaçarlar. Ağa ve adamları da onların peşine takılırlar. Şiddetli çatışmalar yaşanır. İnce Memed ağayı yaralar ve yeğenini de öldürür. Bunun üzerine yeniden kaçmak mecburiyetinde kalır. Kaçınca da eşkıya yaşamı sürmeye başlar. Ağanın çıkarına hizmet eden diğer eşkıyalarla da çatışmaktan geri kalmaz. Zaman içinde İnce Memed’in şöhreti artar. Ezilen köylülerin umudu ve koruyucusu haline gelir.

Filmi Bakanlar Kurulu Kararıyla Yasaklanmıştır

Yaşar Kemal tarafından kaleme alınan Roman, 1955 yılında yayınlanır. Çok büyük bir ilgi görür ve kısa sürede 40’tan fazla dile çevrilir. Film hakları Peter Ustinov tarafından satın alınarak sinemaya da uyarlanır. Türkiye’de filminin yayınlanması Bakalar Kurulu kararıyla yasaklanır. Fakat yıllar içinde daima İnce Memed Türk edebiyatının en çok okunan eserlerinden birisi olur.